Afbeelding

De Lagere School Een nieuw boek van Wim Daniëls

Cultuur

Son en Breugel - De lagere school is al het 110e boek van Wim Daniëls. Een befaamd, creatief en begenadigd schrijver afkomstig uit Aarle-Rixtel. Hij schrijft boeken over taal, literaire verhalenbundels, woordenboeken, poëzie en informatieve boeken over uiteenlopende onderwerpen voor volwassenen, jongeren en kinderen. Veelzijdig, maar altijd boeiend om te lezen. Dit keer staat de 'lagere school' van vroeger centraal. Een terugblik op de vroegere lagere school, toen heel veel er nog heel anders aan toeging. Hij schetst in zijn boek het wel en wee van de lagere school in de twintigste eeuw, met de nadruk op de periode vanaf 1930.

Door: Arjen Strik

Een prachtig boek dat veel herinneringen oproept
Een heerlijk boek, dat je terugvoert naar een tijd waarin alles nog overzichtelijk leek, met taal en rekenen als de belangrijkste schoolvakken en met gedrag, vlijt en netheid als een heilige drie-eenheid op het rapport. Het boek roept vele herinneringen en anekdotes op uit je eigen lagereschooltijd, maar geeft daarnaast de huidige juf en meester een goed beeld over hoe het allemaal zo gekomen is en wat er allemaal is veranderd.

Wim vertelt: "Mijn lagere school in Aarle-Rixtel was een jongensschool, de Sint Jozefschool. De meisjes uit het dorp zaten op de Mariaschool, een door zusters (nonnen) geleide school. De lagere school van vroeger was een totaal andere school dan de basisschool van nu. Uiteraard zonder alle moderniteiten zoals de computer, het digibord en het leerlingvolgsysteem. En ook zonder tienminutengesprekken, plusklassen, remedial teaching en voortdurend en uitvoerig toetsen. De leerlingen van toen hadden te maken met een onderwijzer(es) die gezag en autonomie had die voor kinderen en ouders vanzelfsprekend waren. Aan de lagere school van vroeger kleeft ook het beeld van de schooltandarts, die eens per jaar met de gevreesde bus kwam voorrijden, het schoolsparen, schoolmelk, de kroontjespen en inktlap, het inzamelen van zilverpapier, de ouderwetse schoolreisjes naar de speeltuin, strafwerk, de handwerklessen (alleen voor meisjes!) en nog veel meer."

Zullen we het aanmaken?
Hoe ben je aan het onderwerp gekomen? "Het idee is bij mij ontstaan door reünies van mijn lagere school. Maar in gesprekken met de uitgever bleek dat dit een onderwerp was waar zij ook graag aandacht aan wilden besteden."
Hoe heb je dit onderwerp aangepakt? "Uiteraard heb ik me eerst verdiept in het onderwerp. Daarnaast ben ik gaan structureren en heb de verhalen ingedeeld in 31 hoofdstukken, die de essentie van de vroegere lagere school weergeven. Vervolgens heb ik per onderwerp mensen benaderd via Facebook om hun herinnering te plaatsen. Ik kreeg per onderwerp soms wel 400 tot 500 reacties," vertelt Wim. "Dat gaf mij een gevoel dat het onderwerp leeft. En ik heb, met toestemming van de inzenders, dankbaar gebruikgemaakt van de reacties."
In het hoofdstuk 'Gemengd of Apart', kreeg hij een reactie van José Dillen, ze schrijft: "In 1966 ging ik naar de eerste klas van de lagere school. We woonden toen tijdelijk in het streng katholieke dorpje Herten, vlak bij Roermond. Ik heb daar tot en met de vierde klas op school gezeten. Het was een meisjesschool. We hadden les van nonnen. De jongensschool was op dezelfde route, maar iets verder. We mochten zelfs niet met de jongens meelopen naar school. Op het eind van de vierde verhuisden we naar Son, bij Eindhoven. Ik kwam daar op een gemengde school in de vijfde klas te zitten. Ik wist echt niet wat me overkwam. Iedereen had het over: 'Zullen we het aanmaken?"'

Er is in korte tijd heel veel veranderd.
Wat heeft het je zelf opgeleverd? "Dat er in korte tijd eigenlijk heel veel veranderd is. Vandaar ook de ondertitel bij het boek: 'toen bijna alles nog heel anders was'. En dat de vrijheid van de docent aan banden gelegd is, dat men constant bezig is verantwoording af te leggen over het kind. Het onbekommerde bestaat niet meer, maar door de didactische inzichten bestaat er geen willekeur meer en krijgt ieder kind gelijke kansen, dat was vroeger niet zo, je was overgeleverd aan de grillen van de leerkracht."
Heb je al ideeën over een volgend boek? "Ja uiteraard," vertelt hij. "Het volgende boek heet 'Koken met Taal' en komt volgend voorjaar uit."

Promotie
Het boek over de 'lagere school' ligt in de boekwinkels, is verkrijgbaar via internet en de verkooppunten op stations. Het is een mooi gebonden en rijk geïllustreerd boek. De prijs is net onder de 20 euro.
Ter promotie van het boek zit hij bij Pauw (tv, 27 oktober) en bij 'Langs de Lijn en omstreken' (radio). Daarnaast is hij met het boek in diverse boekhandels voor voordrachten en signeersessies, waaronder: de Vrije Boekhandel Breda (de Waalse Kerk, 20 oktober, 20.00 uur), boekhandel Gianotten/Mutsaers, Tilburg (31 oktober, 20.00 uur) en boekhandel Paard van Troje (in de bibliotheek van Heinkenszand, 7 november, 20.00 uur).