Afbeelding
Foto: ©Heemkundekring Son en Breugel

Lezing Maarten van Rossums' plundertochten door Brabant

Algemeen Heemkunde

Son en Breugel - Heemkundekring Son en Breugel een lezing over Maarten van Rossums' plundertochten door Brabant (1542 – 1543). Hoe Maarten van Rossum en zijn 'Gelderaers' Brabantse boeren teisterden wordt gehouden door Sander Wassing op 4 december om 20.00 uur in de zaal van De Zwaan aan de Markt in Son en Breugel. Voor leden van de Heemkundekring is de toegang gratis, van niet-leden wordt een bijdrage van twee euro gevraagd.

"Blaken en branden is het sieraad van de oorlog". Deze lijfspreuk van de Gelderse krijgsheer Maarten van Rossum (ca. 1478-1555) werd door hem en zijn soldaten omgezet in meedogenloze daden. Van Rossum stond in de zestiende eeuw dan ook bekend als de 'gesel van de boeren'.

Bij het Brabantse platteland denken we vandaag de dag vooral aan idylle, gemeenschapszin en fraaie landschappen. Hoe anders was dat in de zestiende eeuw! Brabant vormde toen regelmatig het toneel van overvallen door Gelderse krijgsbenden. Kerkklokken, boden en rookkolommen aan de horizon waarschuwden dorpsbewoners dat de 'Gelderaers' in aantocht waren.

Landsheer Karel V (1500-1558) koesterde de ambitie om alle Nederlandse provincies aan zijn gezag te onderwerpen. Dat betekende dat hij ook het hertogdom Gelre bij zijn gebieden wilde voegen; een ambitie waar de Gelderse hertogen zich uiteraard fel tegen verzetten. De gewone man kreeg de rekening gepresenteerd van het conflict dat tot 1543 steeds hoger opliep. Decennialang hield Maarten van Rossum in dienst van de Gelderse hertogen door terreur en guerrillaoorlogvoering de Nederlanden in zijn greep.

In kronieken lezen we soms over het persoonlijke leed dat hierdoor veroorzaakt werd. In de kroniek van 's-Hertogenbosch lezen we over het jaar 1512 bijvoorbeeld: 'Den 25 september soo bennen de Geldersse tot Lit op den Ham overgecommen, 400 te peerd ende 1500 te voet, en hebben gebrant Hintem met 7 wintmolens, Ortten, Schijndel met de kerck, Roij, de Couveringe, Heesse met de kerck, Leent, Wetten, Nuenen, Stiphout, Geldrop met kerck ende 't huijs'.

Ook de inwoners van Son en Breugel ontkwamen niet aan het oorlogsgeweld. Wie was Maarten van Rossum en wat dreef hem? Hoe trof zijn harde hand het Brabantse platteland en de dorpen Son en Breugel in het bijzonder? Kunnen we in kaart brengen welke personen specifiek werden getroffen? Deze en andere vragen worden tijdens de lezing door Sander Wassing aan de orde gesteld.

Sander Wassing heeft aan de Universiteit van Leiden geschiedenis gestudeerd, is in 2013 afgestudeerd en sindsdien werkzaam als freelance historicus. In de door hem gegeven lezingen spitst hij het onderwerp toe op de lokale en regionale geschiedenis. Daarnaast is hij als conservator verbonden aan de Stichting Historisch Museum Hazerswoude.