Het elftal van Wilhelmina (1912-1913) met links meester Boymans, hoofd van de RK Jongensschool te Son. Zittend tweede van rechts Bert Swinkels, de latere smid van Breugel
Het elftal van Wilhelmina (1912-1913) met links meester Boymans, hoofd van de RK Jongensschool te Son. Zittend tweede van rechts Bert Swinkels, de latere smid van Breugel Foto: ©Heemkunde Son en Breugel

Tijdschrift Heem Son en Breugel verkrijgbaar

Algemeen Heemkunde

Son en Breugel - Het tweede nummer van het tijdschrift 'Heem Son en Breugel' van dit jaar is uitgekomen met daarin onder andere een verhaal over de sportgeschiedenis en over meester Beelen, de oorlog en de tijd van zijn onderduiking.

Weet u wanneer de eerste voetbalclub in Son en Breugel werd opgericht? Bij het naspeuren van oude kranten werd het ontdekt: in 1911. De club kreeg de naam ‘Weg dien bal’ en speelde op een veldje in Breugel. Omstreeks die tijd werden ook in andere dorpen voetbalclubs opgericht. Van een competitie was nog geen sprake. Men organiseerde onderling wedstrijden. De Breugelse club deed het niet slecht.

Niet lang daarna werd in Son de club ‘Wilhelmina Son’ opgericht die mooie resultaten behaalde. Tijdens de Eerste Wereldoorlog stagneerden de activiteiten; wegens de mobilisatie waren veel jongemannen opgeroepen in de militaire dienst. Na de oorlog werd de draad weer opgepakt onder de nieuwe naam Sportvereniging Wilhelmina Son (SWS). Intussen was de Roomsch-Katholieke Voetbalbond (RKVB) opgericht naast de neutrale Nederlandsche Voetbal Bond (NVB) en ontstond er een competitie. Er kwamen nog twee clubs in het dorp: De Breugelse Voetbal Club (BVC) die maar kort heeft bestaan, en Philipswijk. In de kranten zien we regelmatig verslagen van de wedstrijden, de successen, maar ook de conflicten. In 1938 ging het niet meer goed met het voetbalgebeuren. SWS werd door het bondsbestuur geschorst. Maar kort daarna waren er alweer plannen voor een nieuwe club. In 1939 werd SBC opgericht. Een mooi stukje vroege sportgeschiedenis in ons dorp.

De dagboeken van meester Beelen hebben al diverse interessante artikelen opgeleverd in ons tijdschrift. Nu het laatste deel: de oorlog, de tijd van zijn onderduiking. Eind 1943 ontsnapte Theo Beelen op het nippertje toen de Grüne Polizei aanbelde om hem te komen arresteren. Vanaf dat moment is hij bijna anderhalf jaar niet meer thuis geweest. Vond hij in het begin nog schuilplaatsen in de omgeving, in april 1944 werd ook dat te gevaarlijk en is hij ruim een jaar ondergedoken geweest in Driebergen.

Een heel trieste episode was tijdens de ziekte en het overlijden van zijn vrouw eind maart 1944. Haar begrafenis heeft hij stiekem vanuit een raam van de pastorie kunnen volgen. Het was riskant; de Duitsers stonden op het kerkhof op de uitkijk. In Driebergen had hij het moeilijk. Hij kon niet bij zijn kinderen zijn die ook al hun moeder hadden verloren. Hij maakte zich zorgen om hen. Naarmate de tijd vorderde werd het leven daar zwaarder. Terwijl Son en Breugel al bevrijd waren, moest voor hem de hongerwinter nog beginnen. Honger en kou beheersten toen het leven. Het was een ijskoude winter. De rantsoenen voedsel werden steeds kariger. Bomen, weggehaald uit de bossen, produceerden wat warmte. Op 5 mei kon hij zijn koffer en fiets pakken. Op weg naar huis!

In de vorige eeuw was de voerman Jan Sanders een bekende figuur in Breugel. Met paard en wagen vervoerde hij vrachten naar Eindhoven en bracht goederen voor Son en Breugel mee terug. Hij was in 1896 geboren in Breugel, trouwde in 1918 met Lamberta Saris en samen kregen ze een groot gezin. Een klein verhaal en fragment van de stamreeks in dit nieuwe nummer van Heem Son en Breugel.

Leden van de heemkundekring krijgen dit tijdschrift thuisbezorgd. Losse nummers zijn verkrijgbaar bij Optiek Cooijmans, Dommelstraat 11, Son. De boeken ‘Son en Breugel van oudsher een kruispunt van wegen’ en ‘Son en Breugel 1960-1970’ zijn te koop bij Optiek Cooijmans, Dommelstraat 11, en bij boekhandel De Traverse, Nieuwstraat 38, in Son en Breugel. Behalve bovengenoemde boeken is ook het fotoboek ‘Son en Breugel vergane glorie’ verkrijgbaar bij de heemkundekring in het Oude Raadhuis.

De collecties van foto’s, documentatie, oude krantenknipsels, notariële akten, rouwbrieven, bidprentjes enz. worden regelmatig aangevuld door schenkingen. Mocht u iets in de kast hebben liggen dat past bij deze collecties, dan stelt de Heemkunde het erg op prijs als u contact opneemt met een van onze leden, of zelf eens langs komt op maandag in het Oude Raadhuis tussen 9.30 en 16.00 uur.

Afbeelding