De agrarische sector in Son en Breugel denkt mee met de nieuwe Omgevingswet

Son en Breugel - De gemeente Son en Breugel is bezig met het opstellen van een nieuwe Omgevingswet; een complex proces, waarbij het ophalen van informatie de basis vormt van de nieuw te vormen wet.

Redacteur: Adrie Neervoort

Eén van de doelen van de nieuwe wet is volgens verantwoordelijk wethouder John Frenken dat verschillen niet meer voor de rechtbank in beeld komen, maar al in het begin van de aanvraag, en dat over deze verschillen een gesprek plaatsvindt tussen de partijen, met als doel om binnen de regelgeving samen een passende oplossing te bedenken voor de uitvoering passend op dat moment, waarbij zowel de gemeente als de aanvrager uiteindelijk tevreden zijn. De nieuwe Omgevingswet heeft als doel om het omgevingsrecht eenvoudiger te maken.

Ja-mits-oplossing
Deze nieuwe wet zorgt dus voor mogelijkheden en oplossingen voor nieuwe situaties waarbij niet de regelgeving leidend is, maar de mogelijkheden binnen de regelgeving, waarbij er uiteindelijk een ‘ja-mits-oplossing’ komt.

Visieplan
De nieuwe Omgevingswet raakt iedereen, dat begreep Paul Schots van biologische boerderij De Hofstad uit Son en Breugel meteen. Met name de agrarische ondernemers beheren voor het overgrote deel de gronden van de gemeente. Daarom scheef hij samen met Lex Huijbers en Wouter van den Oever een agrarische visie voor de gemeente Son en Breugel. Dit deden zij als betrokken agrariërs, maar ook als ZLTO-leden van afdeling de Meierij, en ze gebruikten daarbij het visieplan voor de agrarische sector van de Meierij als basis.

Afgenomen
Het aantal agrarische ondernemers in Son en Breugel is de laatste decennia sterk afgenomen: in 2000 waren er slechts 96 actieve landbouwbedrijven in Son en Breugel en in 2020 waren dat er nog maar 38. Maar ook het aantal varkensbedrijven daalde van 36 in 2000 naar 9 in 2020. We kijken even naar het bedrijf van Paul Schots: in 2020 waren er in Son en Breugel nog 600 melkkoeien, nu zijn het er nog slechts 64, en die staan allemaal op het bedrijf van Paul Schots.

Diversiteit
Alleen al uit deze cijfers blijkt dat het buitengebied onherroepelijk is veranderd. De overgebleven agrarische ondernemers maken individuele keuzes. De één kiest voor schaalvergroting om bijvoorbeeld in te spelen op marktontwikkelingen of een beter welzijn voor zijn/haar dieren te realiseren, de ander kiest voor verbreding door agrotoerisme, zorg, huisverkoop, levering van energie of andere vormen. ZLTO vindt het ontzettend belangrijk om de diversiteit van de agrarische structuur te behouden.

Drie soorten ondernemers
De visie geeft een reëel beeld van de agrarische sector in Son en Breugel, en kijkt daarbij naar het verleden, het nu en de toekomst van deze sector in de gemeente Son en Breugel. “Wij onderscheiden drie soorten agrarische ondernemers in de visie: ten eerste de zich ontwikkelende ondernemer, die wil voldoen aan de productiewensen van afnemers en maatschappij binnen de financiële mogelijkheden en een goed rendement wil behalen; hij zorgt daarmee niet alleen voor een goed product, maar ook voor werkgelegenheid. Daarnaast is er de veranderende ondernemer: hij produceert niet alleen gezond en lekker voedsel, maar ontwikkelt ook graag initiatieven en activiteiten naast zijn huidige onderneming. Daarmee vult hij zijn inkomen aan of hij gebruikt deze activiteiten om de agrarische taak van zijn onderneming op termijn te beëindigen. Ten slotte is er natuurlijk ook de ondernemer die wil stoppen; vaak het gevolg van vergrijzing of het ontbreken van een opvolger. Te weinig financieel rendement en beperkingen door omgevingsfactoren en/of regelgeving zijn de belangrijkste oorzaken hiervan.

Regelingen en afspraken
Volgens Lex en Paul zijn er dus regelingen en afspraken nodig binnen de nieuw te vormen Omgevingswet. Juist met de komst van omgevingsplannen in plaats van bestemmingsplannen is het nodig om binnen het omgevingsbeleid te werken met kaders die ruimte bieden voor het faciliteren van deze ontwikkelingen.

Realisatie toekomstplannen
Een agrarische ondernemer en zijn bedrijf zijn in de visie van Paul en Lex een belangrijke, vaak verbindende factor in een gemeente. Daarom vragen zij bijvoorbeeld aandacht voor de mogelijkheid voor nieuwe ontwikkelingen, en een sloopregeling voor vrijkomende agrarische bebouwing (VAB-gebouwen). De land- en tuinbouw zorgt voor een moderne uitstraling in harmonie met het platteland. Een modern, toekomstgericht agrarisch bedrijf past in zijn omgeving. Dat vereist een goede vormgeving van gebouwen en een zorgvuldige landschappelijke inpassing; hieraan mag de gemeente eisen stellen. In ruil hiervoor zou dan de ondernemer de ruimte moeten krijgen waardoor hij zijn toekomstplannen kan realiseren: uitbreiden, het bedrijf splitsen in een totaal andere onderneming, of stoppen.

Digitale sessie
Wethouder Frenken is blij met de aangeboden visie: “Sterker nog, veel van de onderwerpen die hierin genoemd zijn, hebben al onze aandacht.” Frenken is achter de schermen samen met de ambtenaren druk bezig om de omgevingsvisie te vormen. De wethouder: “Daarbij is de inbreng van onze inwoners zeer gewenst, en daarom hebben we op woensdag 31 maart ook een digitale sessie georganiseerd, waarin we graag de mening van de inwoners horen over de nieuwe omgevingsvisie die moet leiden naar een nieuwe Omgevingswet. Aanmelden hiervoor kan door een mail te sturen met je naam en e-mailadres naar omgevingsteam@sonenbreugel.nl.”