Helga Helders (m) en Marianne van der Putte (r) bekijken samen met Piet Bakermans de mogelijkheden voor het stiltecentrum in de kerktoren
Helga Helders (m) en Marianne van der Putte (r) bekijken samen met Piet Bakermans de mogelijkheden voor het stiltecentrum in de kerktoren Foto: Wil Feijen

Bezinningsplek in kerktoren is onmogelijk

Algemeen Algemeen / Son & Breugel

Son en Breugel - Het sympathieke plan van emeritus-pastoor Bakermans om het onderste gedeelte van de kerktoren in het centrum van Son en Breugel om te bouwen tot een bezinningsplek, ook wel stilteruimte genoemd, lijkt verder weg dan ooit; wethouder Jan Boersma blies, in een reactie op een motie ter beoordeling van de partij Voor U!, het kaarsje dat er ooit zou kunnen gaan branden definitief uit.

Redacteur: Adrie Neervoort
Fotograaf: Wil Feijen

De wethouder was vanaf het begin aan duidelijk over de mogelijkheid van een stilteruimte in het onderste gedeelte van de toren: “Het torengebouw leent zich niet voor een stilteruimte”. Volgens Boersma is een onderzoek naar de mogelijkheid ervan dan ook niet aan de orde. Wel loopt er volgens hem een onderzoek naar en een mogelijke uitwerking van een eerder ingediende motie door het CDA. Hierbij gaat het om het creëren van een stilteruimte in of nabij het brevierhuisje in het park Vroonhoven. De desbetreffende motie werd door de raad gesteund en het college kreeg de opdracht om dit verder uit te werken. Wethouder Boersma noemt een aantal argumenten die duidelijk maken dat een stilteruimte onder in de toren niet te verwezenlijken is. Deze hebben te maken met veiligheid, bouwtechnische zaken, de Flora- en faunawet, maar ook met het gebruik door anderen.

Veiligheid
Er is in de toren een hoogenergetische aansluiting voor evenementen aanwezig. Ten behoeve van het ijsfeest ligt er een krachtstroomkabel in de kerktoren. Deze is onvoldoende afgeschermd om veiligheid te garanderen van derden die niet zijn opgeleid om hiermee om te gaan. De elektrische voorziening in de toren zit op het maximale niveau; er kan niet meer worden aangesloten zonder risico op overbelasting.

Telecomaanbieders
Maar ook hebben meerdere telecomaanbieders hun cruciale mobiele zendapparatuur in de toren geplaatst, die te allen tijde bereikbaar moet zijn voor reparatie en onderhoud. Het vrij toegankelijk maken van deze ruimte kan hangjongeren aantrekken. Er is geen toezicht en daardoor is er een fors risico op vernieling van de aanwezige meterkasten, het gerestaureerde glas-in-loodraam en brandstichting.

Bouwkundig
Het gebouw heeft een monumentale status; voor ander gebruik dienen zaken aan het gebouw gewijzigd te worden. Bouwkundige wijzigingen zijn niet wenselijk, zeker niet aan de buitenkant van het gebouw. Binnen zijn er ook meerdere uitdagingen: er kan geen plafond en vloer op hoogte gemaakt worden, omdat er in de toren een verticale doorgang moet zijn voor het aan- en afvoeren van zwaardere materialen voor bijvoorbeeld het carillon, de klokken en de telecominstallaties, die niet langs de trap kunnen. Veranderingen aan de binnen- en buitenkant beïnvloeden het binnenklimaat voor de vleermuizen die in de toren huizen.

Rijksmonument

De toren is een rijksmonument en iedere wijziging in het gebruik dient afgestemd te worden met meerdere daartoe bevoegde adviesinstanties. De gemeentelijke monumentencommissie heeft zich uitgesproken tegen elke bouwkundige wijziging van het gebouw, zeker aan de buitenkant. Het feit dat de toren een rijksmonument is, betekent dat naast het advies van de gemeentelijke monumentencommissie ook een zwaarwegend advies van de Rijksdienst Cultureel Erfgoed nodig is. Het is juist dat de gemeente op basis van dergelijke adviezen uiteindelijk bepaalt of een omgevingsvergunning voor wijzigingen nodig is en onder welke voorwaarden.

Flora- en faunawet
Als er vleermuizen aanwezig zijn mag hun verblijfplaats conform de flora- en faunawetgeving niet verstoord worden. Bouwkundige veranderingen kunnen verstorend zijn voor de vleermuispopulatie. Door openingen te maken of juist te dichten kan het binnenklimaat negatief worden beïnvloed voor aanwezige vleermuizen.

Gebruik
En dan zijn er nog de gebruikers van de toren. Zo wordt de ruimte gebruikt voor de opstelling van telecomapparatuur van derden. In de toren speelt het carillon - al dan niet automatisch - met grote regelmaat, sowieso om het half uur als onderdeel van de klokslag. De beiaardvereniging oefent en speelt structureel in de toren en geeft ook regelmatig concerten op zowel het speelklavier van het carillon als op het oefenklavier op de 1e verdieping. Van stilte is dus geen sprake. De toren staat bovendien midden op het meest levendige deel van het centrum van Son: het evenemententerrein dat voor onder andere concerten, de carnavalstent, de kermis, de ijsbaan en (muziek)activiteiten in de kiosk wordt gebruikt. Daar is dus juist sprake van drukte en veel geluid. De toren is ook in gebruik voor opslag voor materialen voor centrum-evenementen.

Park Vroonhoven
En zo blaast wethouder Boersma het kaarsje dat mogelijk zou gaan branden onder in de toren uit. Maar of het kaarsje een stukje westelijker in het park Vroonhoven wel gaat branden is nog maar de vraag. Want gezien de geringe afstand tussen het brevierhuisje en de kerktoren en de nieuwe vleermuizentoren, gelden ook hierbij enkele van de genoemde argumenten om het niet te doen.