Is onrust over onderhoud in het bos wel terecht

Son en Breugel - Je ziet ze al meteen liggen, de grote stapels boomstammen bij de ingang van het brede pad in het bos, vanaf de Gentiaanlaan. Tussen de stapels boomstammen liggen grote metalen platen waarop de vrachtauto’s rijden om de stammen op te halen. De gesorteerde boomstammen liggen op aparte stapels klaar voor verschillende doeleinden, zoals voor de OSB-fabriek, pallethout, zaaghout en vezelverwerking. De omgezaagde bomen die in het bos blijven liggen, dienen voor de vele soorten insecten, schimmels en planten die leven op dood hout, wat uiteindelijk de bosbodemontwikkeling ten goede komt. Een goed ontwikkelde bodem zorgt voor een divers bos met een rijke struiklaag waar veel planten- en diersoorten van profiteren.

Redacteur: Emmy Grit

De bomen die gerooid moesten worden waren gemerkt met een oranje stip of streep; bomen met een oranje stip worden afgevoerd en bomen met een oranje streep blijven in het bos liggen. Sinds de oranje stippen/strepen op de bomen gezet zijn, is er bij een groep dorpsgenoten veel onrust ontstaan over het onderhoud en de werkzaamheden die op dit moment in het bos plaatsvinden. Yolanda Warmoeskerken heeft een paar weken geleden de petitie ‘Behoud de kostbare waarden van bomen en bossen in Son en Breugel’ aangeboden aan wethouder Paul van Liempd, waarna de VVD Son en Breugel binnen twee weken twee moties voor het stopzetten van de werkzaamheden in de bossen heeft ingediend, die het beide niet hebben gehaald. Bosgroep Zuid Nederland heeft wel op het moment van het indienen van de tweede motie de werkzaamheden tijdelijk uitgesteld. Nadat er groen licht werd gegeven in de gemeenteraad zijn de werkzaamheden in het bos tussen de A50 en ’t Harde Ven begonnen, dit tot grote woede en onbegrip van een groep dorpsgenoten.

Onrust en onbegrip
Bosbeheerder Tom van Duuren en Willem Aarts, regiomanager De Kempen Bosgroep Zuid Nederland, begrijpen die onrust en onbegrip, maar kunnen die niet wegnemen. Willem: “De dorpsgenoten moeten vertrouwen in ons krijgen dat wij echt het beste voor hebben met het bos. Wij doen het onderhoud van veel bossen in De Kempen, maar zelden hebben wij zoveel weerstand meegemaakt als op dit moment in Son en Breugel.” Ondanks de zorgen die uitgesproken worden door bepaalde dorpsgenoten zijn er ook bemoedigende woorden te horen van een andere groep dorpsgenoten die geregeld door het bos wandelt.

Gezond ecosysteem
Er is al vijftien jaar geen onderhoud aan het bos gepleegd, waardoor het nu oogt als een slagveld met al die omgezaagde bomen. “Maar”, legt Tom uit, “de diversiteit van het bos is belangrijk voor een goed en gezond ecosysteem. Door nu in te grijpen, krijgen andere bomen meer ruimte en licht waardoor die bomen zich beter kunnen ontwikkelen. Maar we moeten ook de veiligheid van de gebruikers van het bos waarborgen, en daardoor zijn sommige bomen langs bepaalde paden gerooid.”

Inheemse soorten
“Kijk”, zegt Tom, wijzend naar de plek waar een Amerikaanse eik heeft gestaan, “die boom hebben wij weggehaald om de inlandse eik en den meer ruimte te geven, zodat die juist vitaler worden, beter kunnen groeien en een gezondere kruin krijgen.” In het bos groeien inheemse en uitheemse bomen. De inlandse eik, grove den, loofbomen, berk en struikbomen zoals een lijsterbes, worden geleidelijk verdrongen door de uitheemse soorten, zoals de Amerikaanse eik. “De concurrentiekracht van laatstgenoemde boom is te groot, maar de ecologische waarde te klein: je moet je voorstellen dat op een Amerikaanse eik ongeveer 12 verschillende insecten afkomen en op een inlandse eik ruim 400. Daarom is gekozen om de Amerikaanse eik te rooien en de inlandse eik te laten staan”, licht Tom toe.

Bosbodemontwikkeling
Met precisie worden de bomen door een machine gerooid, gezaagd op lengte en zorgvuldig uit het bos gehaald waardoor zo min mogelijk schade wordt toegebracht aan andere bomen en aan de bodem. Toch worden niet alle gerooide bomen uit het bos gehaald. “Dood hout of afgestorven bomen willen we graag behouden voor de vogels en insecten en voor de bosbodemontwikkeling. Het liefst laten we een dode boom staan, maar die wordt wel op een veilige hoogte afgezaagd. Als zo’n boom omvalt, dan kan deze geen schade aanrichten”, aldus Tom. “Overal waar een boom wordt weggehaald, staat ook een betere boom die nu meer licht krijgt”, voegt Willem toe.

Jaarringen
Tom laat nog een voorbeeld zien van een boom die gerooid is. “Hier zie je de jaarringen”, wijzend op de ringen die zichtbaar zijn op de afgezaagde stam, “in het midden zijn ze nog mooi rond, maar naarmate de boom ouder werd, werden de ringen ovaler en dit duidt erop dat de boom instabiel gegroeid is. Door deze boom weg te halen, kun je andere bomen die heel dicht bij deze boom staan meer ruimte geven, waardoor juist die andere bomen wel gezond oud kunnen worden.

Dunningspaden
Behalve dat er bomen gerooid worden om andere meer ruimte te geven, worden er op enkele plekken in het bos ook dunningspaden aangelegd. Tom: “De machine haalt eerst de takken zorgvuldig van de boom en die worden op het pad neergelegd waar de machine vervolgens overheen rijdt; hierdoor wordt minimaal schade aangebracht aan de bodem. Doordat de takken op het dunningspad blijven liggen, ontstaat er geen bodemverdichting, wat weer ten goede komt aan de flora en fauna in het bos”, aldus Tom. De insecten en andere dieren die in het bos leven, vinden hierdoor meer voedsel omdat er weer struiken onder de takken kunnen groeien. “De dunningspaden worden aangelegd om in de toekomst via dit pad onderhoud te kunnen plegen aan het bos”, aldus Willem. Volgens beide heren heeft de natuur het vermogen om zichzelf te herstellen, alleen dat duurt enkele jaren.

Informatie
De werkzaamheden in het Sonse bos bij de Gentiaanlaan duren nog ongeveer vier weken. “Als er inwoners uit Son en Breugel vragen hebben over het onderhoud en de werkzaamheden, kom dan gerust naar het bos waar wij aan het werk zijn. Ik ga graag met je in gesprek en laat je zien waarom we bepaalde keuzes hebben gemaakt. Dan kan ik ook uitleggen waarom we bijvoorbeeld die schuine boom die een stukje verderop in het bos staat, wel laten staan”, sluit Tom af. Dorpsgenoten kunnen ook altijd contact met Willem opnemen om vragen te stellen of om een afspraak te maken voor een nadere toelichting. Je kunt Willem bereiken via w.aarts@bosgroepzuid.nl.