Geanimeerd debat over zorg en eenzaamheid

Son en Breugel - Iets voor half acht verzamelden belangstellenden en deelnemers zich in de aula van Berkenstaete, voor het zorgdebat met als thema eenzaamheid. De akoestiek zorgde voor wat galm, merkte Eppie Fokkema op, voorzitter van de Raad van Bestuur van Archipel.

Door: Lucas van As
Foto's: Adrie Neervoort/Lucas van As

Eppie Fokkema heette de aanwezigen welkom, zo'n 30-35 in totaal. Archipel wil een debat met de samenleving organiseren en mensen betrekken bij de politiek, daar past het debat uitstekend bij.

Eenzaamheid is voor iedereen anders

Riet Odekerken, senior manager dagbesteding bij Archipel, gaf een korte uitleg over eenzaamheid. Eenzaamheid is voor iedereen die het ervaart anders. De hoeveelheid (sociale) contacten die iemand heeft speelt daarbij een rol, vooral de kwaliteit van de contacten is belangrijk.

Naast sociale eenzaamheid, die vooral betrekking heeft op een tekort aan contacten, is er ook emotionele eenzaamheid, waarbij iemand een intieme band mist. Met als gevolg dat mensen die eenzaamheid ervaren minder meedoen, zich terugtrekken. Ze voelen zich ongelukkig, wat ook gevolgen heeft voor hun gezondheid.

De uitdaging is om het taboe rondom eenzaamheid te doorbreken. Hoe eenzaamheid gesignaleerd kan worden, hoe de regie bij de cliënt kan blijven en maatwerk geleverd kan worden. Riet Odekerken sprak de hoop uit dat het zou lukken tot een gezamenlijk aanpak te komen bij het debat!

Eerste ronde

Het debat stond onder leiding van Michiel Bosgra, directeur/hoofdredacteur van Studio040. Het debat bestond uit twee ronden, waarbij politici over een tweetal stellingen discussieerden. In de eerste ronde was het de beurt aan politici uit Best en Nuenen, in de tweede en laatste ronde kwamen politici uit Son en Breugel aan de beurt.

De deelnemers van de eerste ronde, uit Best en Nuenen, waagden zich eerst aan de stelling: 'zelfredzaamheid leidt tot eenzaamheid', wat in zou houden dat door bezuinigingen de overheid inzet op zelfredzaamheid. Hoewel de heren het niet altijd met elkaar eens waren, werd de discussie op respectvolle en rustige wijze gevoerd. Emoties laaiden nauwelijks op, ze konden het goed met elkaar vinden. De een vond dat zelfredzaamheid gradaties heeft, de een red zich beter dan de ander. De anderen vonden een sociaal netwerk essentieel voor zelfredzaamheid, zonder een netwerk kan zelfredzaamheid niet werken.

De tweede stelling luidde: 'de overheid moet enkel zorgsubsidies geven aan organisaties met veel vrijwilligers'. Ook hier waren de heren tamelijk eensgezind, ondanks nuance verschillen. Professionals hebben veel kennis in huis, vrijwilligers dragen ook veel bij. Het is niet het enige of doorslaggevende criterium.

Het publiek kreeg ook gelegenheid vragen te stellen, zo vroeg men zich af waarom het debat zich op ouderen richtte? Naar blijkt zijn ook veel jongeren eenzaam. De politici uit Best en Nuenen willen zich ook op de jongeren richten, als het gaat om eenzaamheid.

Tweede Ronde

Na een korte pauze ging de tweede ronde van start, met als deelnemers Henk Hulsen (CDA), John Frenken (Dorpsvisie), Willem Buurke (PvdA/Groen Links), Eef van Turnhout (Dorpsbelang) en Kees Vortman (VVD). Als eerste mochten zij zich wagen aan de stelling: 'eenzaamheidsbeleving is subjectief, blijf ervan af'.

John Frenken kreeg als eerste het woord. Hij vindt dat we er zeker niet vanaf moeten blijven, maar er ook geen 'hot item' van maken.

Kees Vortman merkte op dat mensen niet kiezen voor eenzaamheid, je kunt mensen niet dwingen maar de overheid moet wel iets doen, in samenwerking met het maatschappelijk veld.

Henk Hulsen meent dat mensen het recht hebben om alleen te zijn, maar dat je ze wel kunt stimuleren en in contact kunt brengen met andere mensen. Soms kan het goed zijn als iemand je over een drempel heen helpt.

Automaatje

Automaatje kwam vervolgens ter sprake. Volgens John Frenken een voorbeeld van hoe het kan, er is veel vraag naar en mensen die er gebruik van maken krijgen naast vervoer ook een gesprek en aandacht. Kees Vortman vindt het een goed initiatief, maar geen oplossing. Als je het probleem echt aan wil pakken, is een bredere aanpak nodig waarbij ook professionals en vrijwilligers betrokken moeten worden. Eef van Turnhout omschrijft het als 'symptoombestrijding', eenzaamheid wordt veroorzaakt door de samenleving. Doordat jongeren buiten de boot vallen, bijvoorbeeld als ze geen alcohol drinken. Voor ouderen zijn er andere, uiteenlopende redenen waar niet altijd een oplossing voor is.

Henk Hulsen vroeg zich af waarom geen woonzorgcombinatie opgenomen is in 'Breugel Bruist'. Eef van Turnhout wees erop dat woonzorgcombinaties wettelijk niet meer toegestaan zijn. Wel is het toegestaan om woonhuizen te splitsen. Kees Vortman stelde dat in 'Breugel Bruist' appartementen zijn opgenomen voor jongeren met speciale behoeften, ook zijn er appartementen voor ouderen.

Verschillende meningen

De laatste stelling van de avond was: 'moeten we gaan voor maatwerk of een financieel gedwongen confectiepak?' John Frenken wil meer investeringen in het sociaal domein, dit hoeft niet te leiden tot bezuinigingen elders als je meer kunt doen voor hetzelfde geld. Volgens Kees Vortman doet de gemeente het best goed, al moeten de scherpe kantjes er wel af. Als je al in een moeilijke situatie zit, is het niet fijn als je in een molen van regeltjes terechtkomt en dan ook nog eens gekort wordt op je toelage. In dat kader heeft de gemeenteraad de eigen bijdrage verlaagd. Willem Buurke meent dat de overheid schuldig is aan de toename van eenzaamheid, door de bezuinigingen. Net als Henk Hulsen hekelt hij de ondoorzichtige jungle aan regels waar mensen maar moeilijk wijs uit kunnen worden.

Vanuit de zaal werden de nodige vragen gesteld, onder andere merkte een van de aanwezigen die zelf in de zorg werkt op dat zijn werk erg achteruitgegaan is, door tekort aan personeel en geld. De Son en Breugelse politici erkennen het probleem, vinden het meer iets voor de landelijke overheid en zeggen er wel bij dat het goed georganiseerd moet worden. Als de lokale overheid de verantwoording krijgt, moet ze ook de middelen krijgen.

De discussie in de tweede ronde was duidelijk meer verhit, de heren waren het minder met elkaar eens en onderbraken elkaar ook soms. Het was duidelijk te merken dat er onderhuids meer spanningen zijn in de politiek in Son en Breugel dan bij de politici uit Best of Nuenen. Na afrondende opmerkingen, waarbij sommigen het niet konden laten even 'campagne te voeren', rondde gespreksleider Michiel Bosgra de discussie af, en was het tijd voor de borrel!