de heer Wijs toont zijn onderscheidingen
de heer Wijs toont zijn onderscheidingen Foto: Adrie Neervoort

M.C. Wijs ontvangt Mobilisatie Oorlogskruis en het Ereteken voor Orde en Vrede

Zaterdag 25 juni was het de twaalfde Nederlandse Veteranendag in aanwezigheid Z.M. de Koning Willem-Alexander, minister-president Rutte en minister Hennis Plasschaert in Den Haag. Nederland telt ruim 117.000 veteranen. Veteranendag is een jaarlijks eerbetoon aan alle Nederlandse veteranen – jong en oud, man en vrouw – die zich hebben ingezet in dienst van de vrede.

Op deze bijzondere dag worden vaak bijzondere onderscheidingen uitgereikt. Deze onderscheiding krijgt de veteraan vaak voor bewezen diensten tijdens het uitvoeren van zijn of haar taken tijdens missies of oorlogen.
Een van de aanwezigen, die dag die maar liefst twee onderscheidingen mocht ontvangen, was de heer M.C. Wijs uit Son en Breugel. De onderscheidingen die hij in ontvangst mocht nemen waren Het Mobilisatie Oorlogskruis ( voor inzet WO2) en het Ereteken voor Orde en Vrede (voor inzet NL-Indië).

Door: Adrie Neervoort

DeMooiSonenBreugelKrant zocht hem op in Berkenstaete waar hij samen met zijn vrouw woont.
Maurits Coenraads Wijs is geboren in 1924 in Padang, een stad in voormalig Nederlands Indië en is nu dus 92 jaar.
Na een mooie jeugd ging Wijs op jonge leeftijd voor zijn opleiding naar de militaire zeevaartschool (M.Z.S.).
In zijn opleidingstijd en de jaren daarna heeft hij enkele jaren gevaren als werktuigkundige aan boord van een schip.

Twee oorlogen
Het is bijna onvoorstelbaar, maar omdat de heer Wijs is geboren op voormalig Nederlands Indië en hij onder de Nederlandse dienstplicht viel, heeft hij feitelijk twee oorlogen in korte tijd meegemaakt. Op 7 december 1941 vielen de Japanners Pearl Harbour op Hawaï aan. Daardoor verklaarde Amerika de oorlog aan Japan en haar bondgenoten op 8 december 1941. Hierdoor werd ook Nederlands Indie betrokken bij de tweede wereld oorlog. De Japanners vielen o.a. Soerabaja (Surabaya) aan met bommenwerpers. Zij wilden door het veroveren van o.a. Nederlands Oost Indie meer financiële mogelijkheden krijgen voor het voeren van de oorlog. Op dat moment was Wijs werkzaam op de werkplaats van de Koninklijke marine aldaar. Net 18 jaar en dus dienstplichtig. Het duurde niet lang of het werd duidelijk dat de Japanners het gebied zouden veroveren. De opdracht aan alle aanwezige militairen was om voordat de Japanners voet aan land zouden zetten alle militaire installaties te vernietigen. Dit was een gevaarlijk karwei, niet alleen door de aanvallen van de Japanners, maar door het materiaal dat geruimd moest worden.

Angstige tijden
Er volgende angstige tijden voor Wijs, waarin hij min of meer ondergedoken moest blijven. Net voor het einde van de oorlog had hij pech en werd op straat gearresteerd door de Japanners en naar een kamp gebracht. Door het naderde einde van de oorlog en de verliezen die de Japanners leden waren de meest wrede bewakers vertrokken uit het kamp. Ook doordat het rode kruis toegang tot de kampen kreeg werden de omstandigheden iets beter.
Uiteindelijk werden alle gevangen van het kamp vrijgelaten door de Japanners die op de vlucht sloegen. Hierdoor kon Wijs vrij eenvoudig naar zijn ouderlijk huis gaan. Nog niet bekomen van de tweede wereldoorlog diende zich alweer een conflict aan op het Nederlands Indië van die tijd.

Onafhankelijkheid van Indonesië
Op 29 april 1945 vormde de Japanse bezettingsmacht het Committee for Preparatory Work for Indonesian Independence (Badan Penyelidik Usaha Persiapan Kemerdekaan Indonesia of BPUPKI, een Japans georganiseerd comité voor de onafhankelijkheid van Indonesië
Indonesië wilde dus als zelfstandig land verder gaan, tegen de zin van Nederlandse regering en veel van de inwoners van Indonesië, zij voelden zich Nederlander. En zo was het volgende conflict geboren waar de heer Wijs als Nederlandse militair weer middenin zat. Een zware en bloedige strijd was het gevolg totdat de Nederlandse regering het verzet tegen de onafhankelijk van Indonesië opgaf en Nederland op 27 december 1949 de Indonesische onafhankelijkheid accepteerde.
Voor mensen zoals Wijs die gevochten hadden voor Nederland een gevaarlijke situatie, waardoor hij net als velen moest vluchten naar Nederland.

Nederland
Daardoor kwam meneer Wijs als jonge immigrant naar Nederland en vond onderdak bij zijn moeder die al eerder naar Nederland was gegaan, er volgde een moeizame periode van gewenning en zoeken naar werk. Uiteindelijk werd hij vliegtuigmonteur bij de Koninklijke luchtmacht. Een baan die hij tot zijn pensioen met veel plezier heeft gedaan.
De heer Wijs heeft, begrijpelijk, later dan de bedoeling was erkenning gekregen voor zijn moedige strijd als militair van het Nederlandse Leger.


Vernietiging van marine-installaties te Soerabaja Bron Wikipedia uit de collectie tropenmuseum
Vernietiging van marine-installaties te Soerabaja Bron Wikipedia uit de collectie tropenmuseum