Operatie Market Garden. Een bijzonder verhaal
Ter voorbereiding op de vijftigste herdenking van onze bevrijding had de Vereniging van Airborne Vrienden alle hen bekende mannen van de 101ste Amerikaanse Airborne Divisie uitgenodigd om aan deze feestelijke gebeurtenis deel te nemen.
In de brief werd ook gevraagd of zij voorkeur hadden in een hotel dan wel bij een gezin te verblijven. Velen hadden laten weten dat zij graag gebruik wilden maken van een gastgezin. Zo kwam het dat wij in de Scheldelaan 21 Amerikaanse gasten hadden ondergebracht. Een van hen was de veteraan Harley Dingman, wiens voorouders afkomstig waren uit de omgeving van Haarlem; hij was voor de eerste keer na vijftig jaar weer terug in Nederland.
In 1944 was hij sergeant bij de I compagnie van het 506e parachutistenregiment van de 101ste Airborne Divisie. Na hun inzet bij de verdediging van de Corridor werden zij doorgestuurd naar de Betuwe om daar aan de Rijn de taak over te nemen van een Brits legeronderdeel. Zij lagen toen in de buurt van Opheusden. Dingman kreeg de opdracht om een van zijn mannen met een machinegeweer naar een voorpost te sturen.
Dood of levend
De enige man met een machinegeweer die hij nog overhad was een zekere Harvey de Vries, die ook van Nederlandse afkomst was. De Vries was niet zo blij met die gevaarlijke opdracht maar ging toch naar de aangegeven voorpost. 's Nachts werd uit de herrie duidelijk dat De Vries was overvallen door een Duitse patrouille. Dingman ging zo vlug als hij kon met een hospitaal soldaat naar de plek des onheils; dat was ruim een halve kilometer sluipen. Toen ze daar aankwamen troffen ze De Vries met een vreselijk uitziende schotwond in zijn borst; ze wisten niet of hij dood of levend was. De Duitsers moesten echter wel gedacht hebben dat hij dood was want ze hadden hem beroofd van zijn ring, horloge en portemonnee. Ze droegen hem terug achter de linies en lieten hem achter bij de medische post; voor zijn leven gaven ze geen cent meer. Dingman was er zich van bewust dat hij een van zijn mannen de dood had ingestuurd.
Tijdens de dagen van herdenking in 1994 ontmoette hij de redacteur van de "Five-O-Sink", het regimentsblad van de 506e (vernoemd naar zijn commandant). Omdat Dingman en zijn vouw Carole samen optredens verzorgden voor feesten en partijen (ze zijn beiden heel muzikaal), gaf hij zijn adreskaart aan de redacteur. Deze plaatste het adres in het regimentsblad. Toen Dingman al enige tijd terug was in Amerika kreeg hij een merkwaardig telefoontje. "Zeg Dingman, ik weet niet of je mij nog herinnert maar ik ben Harvey de Vries". Dingman was geruime tijd met stomheid geslagen; natuurlijk herinnerde hij zich De Vries.
Oude herinneringen
Deze had de advertentie gelezen. Tijdens het telefoongesprek bleek dat zowel Dingman als De Vries hun hele verdere leven met gemengde gevoelens aan het voorval waren blijven denken en ook werd duidelijk dat De Vries het Dingma had vergeven dat hij hem zo'n gevaarlijke opdracht had gegeven. In 1995 zijn De Vries en zijn vrouw Florence bij Dingman en zijn vrouw in Dexter (State of New York) een paar dagen gaan logeren en hebben zij samen heel wat oude herinneringen opgehaald. Zo zie je maar weer, schreef Dingman mij "dat het fantastische 50 jarig jubileum in Nederland, waar we zo vaak aan terugdenken ook in die zin nog heel goede vruchten heeft afgeworpen."
Dit jaar zullen we voor de 73ste keer onze bevrijding herdenken. De Vereniging van Airborne Vrienden zullen bij alle monumenten langs de corridor bloemen leggen.
Bevrijding herdenken
In Son zal dat gebeuren op zondag 17 september om 14.00 uur bij het monument van de parachutist aan de vijver. Daarbij zullen aanwezig zijn, een vertegenwoordiging van de Amerikaanse Ambassade, van de Gemeente, van de Commando's, de Sonse veteranen en van Wheels.
Veteranen Son en Breugel lopen de Sunset March
Op dinsdag 22 augustus 2017 hebben 6 Veteranen van "Veteranen Son en Breugel" voor het eerst in hun bestaan de Sunset March gelopen in Nijmegen
De Sunset March is sinds 19 oktober 2014 een dagelijks eerbetoon aan de geallieerde militairen, die gevochten hebben voor de vrijheid van Nederland.
Met dit initiatief willen de veteranen niet alleen herdenken welk offer de Amerikaanse militairen hier ver van huis hebben gebracht voor de vrijheid van het Nederlandse volk. Zij willen hiermee vooral ook een zichtbare brug slaan naar alle veteranen die in missies over de hele wereld hebben bijgedragen en nog steeds bijdragen aan vrede en vrijheid.
Natuurlijk wilden de veteranen meer weten over wat daar eigenlijk gebeurd was wat de verlichting van de brug en in het bijzonder de 48 lantaarnpalen voor rol hierin speelden.
Tijdens de "Operatie Market Garden" waar Son en Breugel ook een belangrijk aandeel in heeft gehad was het doel dat (het deel "Market" genoemd) de parachutisten die op meerdere plaatsen in NL werden gedropt de bruggen in handen zouden krijgen zodat (het deel "Garden" genoemd) de grondtroepen door konden stoten naar Arnhem om van daaruit Duitsland in te trekken.
Op 20 september 1944 ondernamen parachutisten van het 3e bataljon van 504 Parachute Infantry Regiment (PIR) van de Amerikaanse 82e Luchtlandingsdivisie (82 Airborne) onder leiding van major Julian Cook de oversteek in 26 canvas bootjes. Van de 260 man in de eerste oversteek raakte ongeveer de helft gewond of werd gedood.
Tijdens deze aanval verloren aan geallieerde zijde 48 man het leven, maar het doel werd wel bereikt. 's Avonds waren zowel de verkeers- als de spoorbrug in geallieerde handen en was de weg vrij voor het Britse 30e Legerkorps. Helaas kwam deze actie te laat om de Britse 1e Luchtlandingsdivisie bij Arnhem te ontzetten.
De 48 lantaarnpalen staan dus voor de 48 gesneuvelden.
Om 21.00 uur begon de Sunset March voor de veteranen uit Son en Breugel. Bij het naderen van een lantaarnpaal op de bewuste route ging die aan. Soms moest er even worden ingehouden en dan weer even versneld om op tijd bij de volgende lantaarnpaal te zijn maar na een paar lantaarnpalen zaten de veteranen in het goede ritme en ging de lamp aan als ze er waren.
Een heel aparte ervaring als je langs een lantaarnpaal loopt die gaat branden om een in 1944 gesneuvelde Amerikaanse militair te herdenken. Zeker omdat de lantaarnpalen voor je nog uit zijn en pas aan gaan als je in de buurt komt.
Na de mars verlieten de veteranen de brug via de trappen om bij het monument een bloemstuk namens de "Veteranen Son en Breugel" te leggen en respect te tonen voor die 48 mannen die de hoogste prijs voor onze vrijheid hebben betaald.