Propellers DC3 - Dakota houden de vrijheid levend
Dorpsgenoot Martien Leenders is geboeid door de Tweede Wereldoorlog, met name Operation Market Garden heeft zijn speciale belangstelling. DeMooiSonenBreugelKrant praat met hem over zijn fascinatie voor deze periode, over hoe die belangstelling is ontstaan, hem creatief houdt en op nieuwe ideeën brengt zoals zijn laatste project 'Remember the DC3.'
Redacteur: Arjen Strik
Speciaal kunstwerk
"Deze Grand Old Lady hielp destijds mee in de strijd om onze vrijheid terug te krijgen", vertelt Martien. Nu, bij de komende herdenking van 75 jaar Market Garden heeft Martien een speciaal kunstig ontwerp gemaakt om te voorkomen dat de DC3, ook wel Dakota genoemd, vergeten wordt. Een verhaal over heroïek, techniek en historie.
Onvergetelijke indruk
"Ik was zeven jaar toen onze bevrijding begon. Ons gezin woonde op een boerderij in Mariahout. Op die bewuste zondag 17 september 1944 was ik met mijn oudere broers vroeg opgestaan en richting Veghel vertrokken om zilverpapier te verzamelen", begint Martien zijn verhaal." De geallieerde vliegtuigen gooiden op grote schaal zilverpapiersnippers uit hun vliegtuigen om zo het Duitse radar te misleiden en niet een gemakkelijke schietschijf te worden voor hun luchtafweergeschut. "Na een stevige wandeltocht waren we bijna in Veghel toen we opeens vier parachutisten uit een DC3 zagen springen die in een mum van tijd, na hun landing, de brug daar bezetten. Nadat we weer in Mariahout terug waren, was de lucht vol met vliegtuigen die uit Son kwamen. Daar hadden ze parachutisten gedropt en ook gesleepte gliders (houten zweefvliegtuigen beladen met zwaar materieel) losgekoppeld. Daarna vlogen ze weer terug naar Engeland. Van een vriend, die ooggetuige was, hoorde ik later dat hij op de Sonse Heide die middag honderden parachutes naar beneden zag komen. Als dikke grijze sneeuwvlokken dwarrelden zij in de lucht, vergezeld met het zware geluid van ronkende vliegtuigmotoren en mitrailleurvuur."
Parachutes
Een gebeurtenis die een onvergetelijke indruk op Martien heeft gemaakt. Waarschijnlijk is daar later zijn fascinatie voor de parachute als kunstobject vandaan gekomen. Bij de herdenking van zeventig jaar Operatie Market Garden in 2014 was Martien de ontwerper van de 17 parachutes die her en der in deze gemeente geplaatst werden om de herinnering levend te houden. Bij het maken kreeg hij assistentie van zijn kameraden van Ars Longa en het HOi-huis. Ook dit jaar bij de herdenking van 75 jaar Market Garden worden de parachutes weer van stal gehaald. "We zijn nu bezig de versleten bekleding van de valschermen te vervangen door polyester parachutestof. Er is zelfs al belangstelling van diverse oorlogsmusea voor een aantal exemplaren."
Eerbetoon Dakota C47
Martien was laatst op bezoek bij Wim Roberscheuten van Metaal Recycling Son. Het bedrijf was betrokken bij de demontage van het beroemde Dakota-toestel dat gebruikt zou worden als decorstuk in de musical 'Soldaat van Oranje', in 2010. Op weg naar het theater botste de oplegger, met de DC-3 erop, tegen een viaduct. De kist werd door het ongeluk onherstelbaar beschadigd. De restanten liggen nu buiten op het terrein van het recyclingbedrijf weg te roesten. Wat Martien vrijwel direct in het oog sprong waren de propellers die vrijwel ongehavend op het vliegtuigwrak pronkten. "Ik maakte een aantal foto's en eenmaal thuis begon het creatief bij me te borrelen. Ik moest wat gaan doen met de propellers van deze oorlogsveteraan, die actief geweest was in het troepentransport en het slepen van de zweefvliegtuigen, volgeladen met paratroepers, bommen, munitie, geschut, voorraad en zelfs jeeps."
Ontwerpen gemaakt
"Ik heb achter de computer talloze ontwerpen gemaakt. Uiteindelijk ben ik uitgekomen op dit ontwerp", licht Martien zijn nieuwste idee toe. Martien laat een fotobewerking zien en geeft een toelichting op het ontwerp. "Wat je ziet is het vooraanzicht van het vliegtuig waarbij prominent de twee echte propellers van de DC-3 verwerkt zijn."
Eendimensionaal beeld
Deze propellers hebben een diameter van 360 cm en een gewicht van 150 kg per stuk. Door middel van een stalen frame worden de propellers verbonden met de vleugels en de cockpit. Hierdoor ontstaat de illusie dat er een volledig vliegtuig staat, (komma)maar het is slechts een eendimensionaal beeld van de voorkant. Het frame dat de onderdelen met elkaar verbindt is Martiens eigen ontwerp en wordt vervaardigd door de vakmensen van het HOi-huis. Martien heeft al een locatie op het oog. Zijn idee is dat het kunstwerk van de Dakota C47 gedurende de maand september komt te staan langs de A50 op de geluidswal, ter hoogte van de Sonse Heide. "Een symbool dat bijdraagt aan het besef dat onze vrijheid zwaarbevochten is."
Haalbaarheid
Over de haalbaarheid van de locatie laat de gemeente Son en Breugel desgevraagd weten dat het een ambitieus plan is waarvoor overleg en toestemming nodig is van Rijkswaterstaat. "Veiligheid staat hierbij voorop. Het zou inderdaad een mooie blikvanger zijn voor Remember September, we bekijken de mogelijkheden om dit te realiseren", aldus een communicatiemedewerker van de gemeente.