Weer een stukje Sonse historie ontdekt (deel 2)
In de vorige editie van DeMooiSonenBreugelKrant is in een korte samenvatting de resultaten van het archeologisch onderzoek op het oude terrein van Betonson vermeld. Zeer de moeite waard. De oudste vondsten dateerden uit de Late Middensteentijd. Toch ruim 5000 jaar voor onze jaartelling, dus 7000 jaar oud! Vermeld werden ook de vondsten uit de Brons-, IJzer- en Romeinse tijd. Ja, Betonson had heel wat te verbergen. Om het verhaal compleet te maken, hierbij een kort overzicht van de resultaten uit de Middeleeuwen en Nieuwe Tijd.
Middeleeuwen (450 n. Chr.- 1500 n. Chr.)
- Plattegronden van twee huizen/boerderijen, een groot bijgebouw, meerdere kleine bijgebouwen, palenrijen en kuilen.- Het gevonden aardewerk -(Badorf-, Walberberg- en Mayenaardewerk)- was voor een groot gedeelte uit het Rijnland afkomstig.- Gevonden werd eveneens een boomstamwaterput. Deze putten waren veel voorkomend in de Middeleeuwen. Een eiken boomstam werd in twee of drie stukken gespleten en met een dissel uitgehold. Vervolgens werden deze stukken weer strak aan elkaar bevestigd. Een boomstamschacht zogezegd. Aansluitend werd deze schacht in een gegraven kuil geplaatst en vast ingegraven. Uit dendrochronologisch onderzoek (jaarringen onderzoek) is vastgesteld dat het hout van deze put stamt uit 800 n. Chr. Rond die tijd zal de put dus vervaardigd moeten zijn. Een groot gedeelte van de boomstamschacht is opgegraven kunnen worden en is geconserveerd. Het zou toch prachtig zijn als deze middeleeuwse put een plekje kreeg in een voor iedereen toegankelijke openbare ruimte, bijvoorbeeld het gemeentehuis. Dan kan iedereen ervan genieten.
Nieuwe tijd (1500 n. Chr. – Heden)In vroeger jaren, al in de 17e eeuw, liep over het terrein van Betonson de weg van Woensel naar St. Oedenrode. Een zandweg uiteraard, lopende door het gebied met de naam Den Heuvel. Links en rechts van deze weg lagen de buurtschappen Esp en Houtens. De weg werd met name gebruikt door voetgangers, klein verkeer en herders die met hun schapen van Woensel naar de heide ten noorden van Son trokken.
Tijdens het archeologisch onderzoek zijn twee erven gevonden die aan deze weg lagen. Op een van deze erven werd een huis/boerderij met bijgebouw en een put, met putmik, opgegraven. Verder wist men een tuin en enkele leemwinningskuilen bloot te leggen. Het leem werd bijvoorbeeld gebruikt om wanden aan te smeren en om er stenen van te bakken.
Op een andere plek zijn de resten van een langgevelboerderij teruggevonden. Deze boerderij, eigendom van de fam. Rooijakkers en gebouwd in 1864, werd in 1971 gesloopt zodat Betonson verder uit kon breiden. Oude kaarten leert men echter dat er voor die tijd ook al een (houten) boerderij op deze plaats stond.
Tot slot
Archeologisch onderzoek heeft aangetoond dat het terrein van Betonson, evenals het eerder onderzochte bedrijventerrein Ekkersrijt, een rijke historie kent. Er zijn sporen uit de middensteentijd en bronstijd gevonden. Er was reeds sprake van nederzettingen in de midden-ijzertijd en de Romeinse tijd. Eveneens erven uit de middeleeuwen en nieuwe tijd. Daar alleen onderzoek- en bouwsleuven, bijvoorbeeld funderingsleuven, onderzocht zijn, blijft een groot deel van het bodemarchief nog jaren bewaard. Nog decennialang voer dus voor de volgende generatie archeologen. Son en Breugel heeft een zeer lange en interessante geschiedenis.
Voor nu worden al die mensen bedankt die bij het onderzoek betrokken zijn geweest en hun informatie gedeeld hebben. Zo ook mevr. A. Korff-Lanting van de eigen Heemkundekring. Op 22 oktober organiseert de Heemkundekring een avond voor iedereen die in archeologie geïnteresseerd is. Ria Bervens, regioarcheoloog bij de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant die vrijwel alle archeologische onderzoeken in deze omgeving coördineert en in deze natuurlijk veel kennis paraat heeft, komt deze avond verzorgen. U hoort nog van ons.