Monument als blijvende herinnering aan Lancaster-crash
In de nacht van 7 op 8 februari 1945, even na half een, botsten twee Britse Lancaster-bommenwerpers op acht kilometer hoogte op elkaar. Ze waren op de terugweg van een bombardementsmissie bij het Dortmund-Emskanaal bij Ladbergen, een belangrijke verbindingsroute tussen het Ruhrgebied en de Noordzee. Door dit bombardement zou het kanaal droogvallen en een transportroute voor de Duitse oorlogsindustrie lamgelegd worden. De Lancasters maakten deel uit van een luchtvloot van 177 Lancasters en 10 Mosquito's van No. 5 Group Bomber Command.
Redacteur: Adrie Neervoort
Fotograaf: Wil Feijen
Tijdens slechte weersomstandigheden, weinig zicht en zwaar afweergeschut raakten ze elkaar op grote hoogte. Zij stortten neer in de Sonse Heide op de grens van Best en Son. De ND961, met de Zuid-Afrikaanse piloot Flt Lt C.W. McGregor, crashte in de omgeving van de Zandstraat te Son. Wrakstukken van het vliegtuig vielen naast het houten huis aan de Zandstraat 49 in Son, waar toen de familie Van Luijt woonde. De familie woonde er pas een paar weken. Een wrakstuk had een boom naast het huis in tweeën gespleten (bron: Heemkundekring Son en Breugel).
Brokstukken
Het andere toestel, met de Engelse piloot Flt Lt A.P. Weber, stortte neer nabij het Lisseven in Best. Piloot Weber overleefde de crash. Door de botsing werd de cockpitkap van de romp van het vliegtuig gerukt en werd hij uit zijn stoel geslingerd. Hij raakte hierdoor bewusteloos. Een paar minuten later kwam hij weer bij zijn positieven en wist zijn parachute te openen en zo veilig de grond te bereiken. De vliegtuigen vielen als gevolg van de enorme krachten in stukken uit elkaar en daardoor raakten de brokstukken over een groot gebied verspreid.
Samenwerking
Nu, 75 jaar later, is er een monument onthuld als gedenkteken aan deze crash en de overleden vijftien bemanningsleden van de twee Lancasters. Het monument is geïnitieerd op verzoek van de Zuid-Afrikaanse ambassade, die daarmee een van de drie Zuid-Afrikaanse piloten wil eren die in de Tweede Wereldoorlog boven Nederland omgekomen zijn. Het monument kwam tot stand via de Heemkundekring Best en in nauwe samenwerking met Museum Bevrijdende Vleugels en een aantal sponsors. Mark van Pelt van Museum Bevrijdende vleugels in Best zorgde ervoor dat het monument op een goed zichtbare plek bij de ingang van het museum kwam te staan.
Onthulling
De burgemeesters van Best en Son en Breugel onthulden het monument, een verwrongen propeller compleet met aandrijving, door een parachutedoek weg te halen dat over het monument hing.
Internationale afgevaardigden
Behalve enkele nabestaanden waren er tijdens de plechtigheid ook afgevaardigden van onder andere de Zuid-Afrikaanse ambassade en officieren van de Engelse, Canadese en Nederlandse luchtmacht aanwezig. Zij waren er omdat de bemanningen van beide vliegtuigen niet alleen uit Engelse militairen maar ook uit een Canadees, een Zuid-Afrikaan en een Australiër bestond.
Vijftien kaarsen
Na een ingetogen plechtigheid, het hijsen van de vlaggen, enkele toespraken en het ontsteken van vijftien kaarsen voor de omgekomen bemanningsleden, kwam er een slot aan de plechtigheid. Het monument staat op het terrein van Museum Bevrijdende Vleugels voor 't Boshuys, Sonseweg 39 in Best.
