Tijdschrift Heem Son en Breugel verkrijgbaar
Het eerste nummer van het tijdschrift 'Heem Son en Breugel' van dit jaar is uitgekomen en opent met de boerderij ‘De Gentiaan’ die verdwenen is, maar de naam is wel gebleven. En wat hebben het gilde van Son, de pest en de kerk van Son met elkaar te maken?
De Gentiaan, een wijk in ons dorp. Hoe komt die aan de naam? Waar nu de tennishal van HTC staat, stond vroeger een boerderij De Gentiaan. De boerderij is verdwenen; de naam is gebleven. De laatste eigenaar was fruitteler Theo de Rooij. Begin 20e eeuw werden door het hele land jeugdherbergen opgericht om de stadsjeugd kennis te laten maken met de natuur. Het waren eenvoudige accommodaties die alleen slaapgelegenheid boden; de jongelui moesten zelf eten koken en de boel schoonhouden. Ze waren meest van de links-progressieve kant. En er moest een beheerder zijn die hiermee overweg kon. Zo kwam men voor deze streek in 1930 uit bij Theo van Rooij en zijn boerderij De Gentiaan. In september was de feestelijke opening van de jeugdherberg.
Een stukje familie, het gilde van Son, de pest en de kerk van Son, wat hebben die met elkaar te maken? Als je ontdekt dat Luijcas Aerts van Doorne, geboren rond 1600, een voorvader van je is en dat hij lid was van het Sonse gilde, dat hij schepen was ten tijde van de grote pestpandemie van 1636 en dat hij in die functie verplicht werd in 1653 een lijst op te stellen van spullen die uit de Sonse kerk meegenomen waren toen die in protestantse handen viel, dan is de kring rond.
Voor Son en Breugel waren in vroeger eeuwen drie watermolens van belang: Hooidonk op de grens met Nederwetten, Wolfswinkel op de grens met Sint-Oedenrode en die in het centrum van Son. De exacte plek van die molen is moeilijk aan te geven; midden 18e eeuw is hij ten onder gegaan. Het onderhoud van de watermolens kwam voor rekening van de overheid. In het artikel lezen we hoe de toestand van de Sonse watermolen verslechterde en hij telkens weer gerepareerd werd. Het kostte allemaal handenvol geld, maar een molen was hoogst belangrijk voor een dorpsgemeenschap, dus bleef men volhouden.
Leden van de heemkundekring krijgen dit tijdschrift thuisbezorgd. Losse nummers zijn verkrijgbaar bij Optiek Cooijmans, Dommelstraat 11, Son. Onze collecties van foto’s, documentatie, oude krantenknipsels, notariële akten, rouwbrieven, bidprentjes enz. worden regelmatig aangevuld door schenkingen. Mocht u iets in de kast hebben liggen dat past bij deze collecties, dan stellen wij het erg op prijs als u contact opneemt met een van onze leden, of zelf eens langskomt op maandag in het Oude Raadhuis tussen 9.30 en 16.00 uur, na de voltooiing van de restauratie.