Amanda houdt haar pitch tijdens de finale van het programma Tegenlicht (screenshot)
Amanda houdt haar pitch tijdens de finale van het programma Tegenlicht (screenshot) Foto: ©VPRO Tegenlicht

Duo-wonen in finale programma Tegenlicht

Een paar weken geleden werd Amanda Schiltmans-Molter (51), voorzitter van stichting Statiegeld Op Jeugd, geattendeerd op het internetprogramma ‘Woonpioniers’ van VPRO Tegenlicht. De programmamakers waren op zoek naar de pionier van 2021 die het beste idee/initiatief heeft om versneld uit de wooncrisis te komen. Amanda schreef haar project Duo-wonen in, waarbij bestaande grondgebonden huur- of koopwoningen van senioren kadastraal gesplitst worden zodat er twee woningen ontstaan. Door de vakjury werd haar project als één van de kanshebbers gezien; woensdag 12 mei stond ze in de online-uitzending in de finale.

Redacteur: Emmy Grit

Met de vraag ‘Wie helpt ons versneld de wooncrisis uit?’ zocht de redactie de pionier met het beste idee of initiatief om een kentering te brengen in de wooncrisis. Door de overspannen huizenmarkt is het (bijna) onmogelijk voor jongvolwassenen om aan betaalbare woonruimte te komen en daarom moet er iets veranderen in het woonbeleid in Nederland. De competitie bestond uit drie categorieën: 3,1 miljoen woningen bouwen met oog voor de toekomst, gericht op de doelgroep en passend bij de omgeving; ‘out of the box’-denken met als doel zorg voor doorstroming; de wooncrisis verbinden met andere crisissen in Nederland en deze door het bouwen van woningen samen oplossen. Door het uitschrijven van deze competitie bleek dat veel Nederlanders bezig zijn met de huidige woonproblemen en het bedenken van oplossingen om wonen een andere invulling te geven, zoals wonen in ‘tiny-houses’, het plaatsen van ‘woody-houses’ als tijdelijke duurzame oplossing, of het Duo-wonen waar stichting Statiegeld Op Jeugd op inzet. Een aantal initiatieven die zijn ingestuurd, zouden wellicht ook een oplossing kunnen bieden in Son en Breugel voor het grote woningtekort. Net als in andere gemeenten zal ook de gemeente Son en Breugel meer ‘out of the box’ kunnen denken om de woningnood te kantelen. Amanda: “Er is meer mogelijk dan de traditionele woningbouw, maar men moet er wel voor openstaan.”

Disbalans tussen jong en oud
Amanda: “In Son en Breugel ontstaat door de sterke vergrijzing een disbalans tussen jong en oud, wat de 'duurzaamheid in mensen' in gevaar brengt en ook gevolgen heeft voor gezondheidszorg, onderwijs, verenigingsleven en economie.” De vergrijzing moet gekanteld worden, zodat er weer een balans in jongeren en senioren komt in Son en Breugel, maar ook in andere plaatsen in Nederland.”

Woning toevoegen
Met Duo-wonen worden geen nieuwe woningen gebouwd, maar wordt vanuit de bestaande situatie een woning toegevoegd aan de woningmarkt. Het unieke aan dit project is dat leegstaande ruimtes zoals slaapkamers en eventueel een zolder in een bestaande bouw (huur en koop) een andere, zinnige herbestemming krijgt. Dit kan snel gerealiseerd worden, er hoeft geen nieuwbouwtraject opgestart te worden en er is geen CO2-uitstootprobleem. “In de gemeente Son en Breugel loopt inmiddels de eerste pilot en in Best en Eindhoven zijn er ook plannen, de eerste gesprekken zijn inmiddels gehouden”, vertelt Amanda trots. Ze is ervan overtuigd dat Duo-wonen een bijdrage kan leveren aan de woningnood.

Andere mogelijkheden
Uit 153 initiatieven zijn drie projecten door de vakjury gekozen, waaronder Duo-wonen. Het publiek koos unaniem voor ‘De Peelnatuurdorpen’, een initiatief om op boerenbedrijven tiny-houses én natuur te ontwikkelen. Tijdens de finale op 12 mei, die online werd uitgezonden, hebben de finalisten nog een pitch mogen houden waarom hun project bijdraagt aan het creëren van betaalbare woonplekken. De jury, onder voorzitterschap van professor Marja Elzinga, koos uiteindelijk voor het project SET: een jongerenbouwproject in Amsterdam dat van hout is opgetrokken én ingepast is in de buurt.

Trots
Ondanks dat Amanda niet gekozen is als pionier van 2021 is zij trots dat haar project in de finale stond als een van de drie projecten die door de vakjury is uitgekozen: “Nederland heeft kennisgemaakt met het Duo-wonen en heeft de waardering gekregen van de vakjury.” De jury vermeldde in het juryrapport dat ‘Amanda een outsider is in de wereld van bouwprofessionals en dat haar idee iets wezenlijks raakt. Ze koppelt het woonvraagstuk aan de eenzaamheid die veel mensen tegenwoordig voelen. Het plan verbruikt bovendien geen kostbare grondstoffen’. “Dit zijn woorden om trots op te zijn”, sluit Amanda af.

Kijk voor meer informatie over Duo-wonen op www.st-soj.nl.