Verslaafd, eigen schuld?

9 maart 2023, 07:00 Human Interest

Son en Breugel /Sint - Oedenrode - ’Geen junks in onze straat’. Regelmatig lezen we in de media berichten die de beeldvorming over mensen met een verslaving negatief kunnen beïnvloeden. Opvallend is dat de houding van burgers over verslaving vaak negatiever is dan bij andere psychische aandoeningen, zoals bij een depressie of angstproblematiek. De overtuiging heerst dat verslaafden zelf verantwoordelijk zijn voor hun verslaving: ‘eigen schuld, dikke bult’. Het wordt vaak gezien als een zwakte. 

Redactie: Caroline van der Linden

Deze beeldvorming kan grote impact hebben op het leven van mensen die lijden aan een verslaving. Het tast hun zelfbeeld en zelfvertrouwen aan, ervaren verminderde kwaliteit van leven en hebben vaak moeite om contacten te leggen. Dit belemmert het herstelproces en een positieve deelname aan de maatschappij. 

Erwin van Gastel, ervaringsdeskundige, werkzaam in de verslavingszorg en woonachtig in Nijnsel, zocht contact met ons en vertelt voor het eerst in de media zijn verhaal. Waarom? Vanaf het moment dat hij clean is, voelt hij de noodzaak om anderen hierbij te helpen. Lichtelijk gespannen hiervoor is hij zeker. Een hele stap, want hoe de omgeving op zijn verhaal zal reageren, heeft hij niet in de hand. 

Onzekerheid
Erwin (33), opgegroeid in een warm nest bij zijn ouders op een boerderij, is nu ruim vier jaar hersteld van zijn drugsverslaving. Wat betekent dat hij gestopt is met alle verslavende middelen. ,,Ik merkte dat ik vanaf jonge leeftijd last had van onzekerheid en schaamtegevoelens, bij alles wat ik deed en vooral mezelf conformeerde aan wat een ander van mij verwachtte. Door de veilige basis die ik thuis vond, had ik daar destijds niet al te veel last van. Heerlijk vond ik het om thuis te zijn en lekker buiten te spelen. Op jonge leeftijd werkte ik al mee op de boerderij en voelde al snel dat ik ooit het bedrijf van mijn ouders over zou willen nemen. Ik ging dierveehouderij studeren en later een opleiding Agri business en management. Ik genoot volop van het werk en voelde de ambitie.

Tot hierover twijfel ontstond. Ik ontkende het, want het voelde veilig om hetzelfde pad als mijn vader te bewandelen. Na verloop van tijd zat ik, mede hierdoor, niet lekker in mijn vel. Door de ontkenning, zie ik achteraf, heb ik bepaalde signalen gemist. Ik ging door tot het echt niet meer lukte. Ik ontwikkelde verslavingsproblematiek, waardoor het vertrouwen in het bedrijf verdween en de relatie met mijn vader en moeder een flinke deuk op liep”, vertelt hij aangedaan. ,,Het bedrijf loslaten was één van de moeilijkste keuzes in mijn leven. Zou ik er goed aan doen? Ik zou in een gat springen waarvan ik niet wist waar het eindigen zou. Dat in combinatie met mijn onzekerheid, wist ik niet of ik het kon en durfde. 

Tot iemand me zei: “Ik hoop dat je op een dag net zo gelukkig wordt in je werk als ik”. Dit kwam binnen, dat wilde ik ook, dus moest ik het patroon doorbreken. Gelukkig hebben mijn ouders me hier altijd in gesteund. Ik ging op onderzoek uit en ontdekte dat de zorg me aansprak, wat voortkwam uit het verzorgen van mijn opa. Toen ik een jaar clean was, schoolde ik me om en kwam in de verslavingszorg terecht. 

Schaamte
Tegen mijn eigen verslaving heb ik me door mijn schaamte en onzekerheid lang verzet. Ik merkte op vijftienjarige leeftijd, dat wanneer ik alcohol dronk, de sociale omgang gemakkelijker verliep en ik me minder bewust was van mezelf”, vertelt Erwin. ,,Rond die leeftijd ging mijn leven nog redelijk zoals ik het wilde. Een stevige drinker was ik wel, maar dit beperkte zich tot het weekend. Drugs kwam ik tegen in het uitgaansleven, met name op festivals, maar tot mijn negentiende wilde ik daar niets van weten.

Totdat ik minder in m’n vel ging zitten, tijdens mijn studie op de HAS. Het liep niet zoals ik wilde, mede voortkomend uit mijn sociale ongemak. Mijn drankgebruik nam toe en rond mijn twintigste gebruikte ik voor het eerst XTC en al snel MDMA. Ik kreeg een relatie en tijdens die periode ging het beter. Tot ik in aanraking kwam met cocaïne, het wekte mijn interesse en onder invloed van alcohol koos ik ervoor het te gebruiken. Ik zag het nog niet als probleem, maar de combinatie van jezelf niet fijn voelen en deze drug, was erg gevaarlijk. 

Problemen stapelden zich op, meer ruzies thuis en gedurende mijn drieëntwintigste nam het drugsgebruik steeds meer toe”, vertelt Erwin openhartig. ,,Toen mijn toenmalige partner erachter kwam, was ik niet in staat om daar iets over te delen, want het laatste wat ik wilde, was een junk zijn. Ik had zelf een heel ander beeld van zo iemand, dat was ik niet. Ik bleef denken dat ik het zelf wel onder controle kreeg. Ik werd steeds eenzamer, mijn relatie liep stuk en elke rem die ik nog een beetje had, verdween. Het kwam tot een dieptepunt.” En even valt het stil, terwijl hij terugdenkt aan die tijd. 

Klantenbestand
,,Ik leerde mensen kennen die ook gebruikten. Drugs verkrijgen was geen probleem, het was overal. Op een gegeven moment kreeg ik telefoonnummers en sloeg ze op. Na de eerste bestelling stond ik in het klantenbestand en kreeg appjes met aanbiedingen. Ik verzamelde zoveel mogelijk nummers van dealers, want zonder drugs kon ik niet meer. 24-uur per dag had ik sneller cocaïne, dan een pizza. ’s Nachts sliep ik nog maar enkele uren of zelfs niet. Tussen drie en zes ‘s nachts was de enige lastige tijd om te bestellen, maar ook daar vind je iemand voor. Als ik belde stonden ze voor 50 euro per gram binnen tien minuten voor de deur.

Ik zocht hulp bij een psycholoog, als ik mijn ongemak en somberheid aan zou pakken zou het gebruik wel afnemen. Dat was echter een misvatting. Als je verslaafd bent, kun je niet meer terug en heb je twee problemen in plaats van één. 

Ik zie in dat ik aan het begin, het probleem zelf in werking heb gezet, echter was ik me er toen niet van bewust. Toen ik me er bewust van werd, was het te laat. Ik was over de onzichtbare drempel die verslaving heet. Ik kon niet meer terug. Ik heb spijt van het feit dat ik mensen veel schade heb berokkend. Het was nooit mijn intentie om het zover te laten komen. Ik zag alles kapot gaan, terwijl ik er niet achter stond. Het is alsof je op de bijrijdersstoel zit, de chauffeur ongelukken maakt en jij er getuigen van bent. Je bent je er bewust van dat het fout gaat, maar niet in staat je gedrag hierop bij te sturen. De verslaving was sterker dan de menselijke wil. Niet gebruiken is alsof je niet kunt ademen. Je verliest de controle.

Uiteindelijk heeft mijn overlevingsinstinct om hulp gevraagd. Ik besefte dat ik verslagen was. Mijn gebruik moest stoppen, maar ook mijn eigen ik moest veranderen. Ik moest leren hoe ik met het leven om moest gaan, zoals het leven zich aandiende, ik had geen idee. De stap naar een opname heeft lang geduurd. Al mijn vrienden en familie zouden erachter komen, heel het dorp en mijn buren zouden het weten als ik opeens uit de maatschappij zou verdwijnen. Ik durfde de stap niet te zetten, tot ik noodgedwongen alles los moest laten om mezelf nog te kunnen redden. 

Beter
Het proces heeft lang geduurd, met terugvallen, liegen, bedriegen, verbergen en manipuleren. Nu ben ik, al hoewel ik waakzaam blijf, al langere tijd clean en wil ik mensen helpen, zoals ik zelf geholpen ben. Want zonder die hulp had ik hier niet gezeten. Ik geniet nu van de kleine dingen van het leven en creëer zelf de grote. Het is beter dan het ooit geweest is. Ik heb een fijne baan, voel me goed, heb een lieve partner, familiebanden zijn hersteld en als kers op de taart verwacht ik in juni een klein wondertje. Ik bezoek nog steeds zelfhulpgroepen, waar we samenkomen met lotgenoten. Dit zorgt ervoor dat ik volledig clean blijf van alle middelen, in welke vorm dan ook. Hierdoor ben ik in staat om te leven, écht te leven.

Het is mogelijk om te herstellen van een verslaving en daarom organiseer ik op 6 april van 19.30 tot 22.15 uur hierover een gratis evenement in de Vresselse Hut. Met aangrijpende ervaringsverhalen en informatie en hoop ik over te kunnen dragen dat verslaving geen keuze is, maar een psychische aandoening. De zaal is geopend vanaf 19.00 uur. Aanmelden kan via whatsapp 06-57150765, maar ook zonder aanmelding is iedereen welkom.”