'Van tegel naar egel': plantenkeuze
Voor het project 'Van tegel naar egel' hebben twee klimaatburgemeesters de egel gekozen als ambassadeur. Hun ambitie is dat we minder verharding en meer natuur in onze tuinen hebben. In deze serie vertellen ze hoe onze tuinen de egel en de natuur kunnen helpen. Vandaag: welke planten kies je?
Mocht je meedoen aan het NK Tegelwippen - ze hopen natuurlijk van wel - dan heb je hopelijk ook de keuze gemaakt voor successie volgen of versnellen. Het volgen van successie kan met akker- en weidebloemen. Versnellen kan met compost en eierschalen. Daarna volgt de plantenkeuze. Wil je de biodiversiteit versterken, dan zijn inheemse planten cruciaal.
Een inheemse plant is een plant die hier al eeuwenlang leeft en samenleeft met vele andere organismen. Ze leven al zo lang samen dat ze helemaal op elkaar zijn afgestemd en van elkaar afhankelijk zijn. De insecten moeten bijvoorbeeld de juiste snuit hebben om in de bloem te passen en bij de nectar te komen. Onder de grond werken gespecialiseerde bacteriën samen met wortels van inheemse planten en wisselen voedingstoffen uit.
Ook voor insecten is het belangrijk dat er altijd iets in bloei staat
Inheems in Nederland zegt eigenlijk ook niet zoveel, want elke grondsoort heeft zijn eigen planten. Een inheemse plant op hoogveen zal niet groeien op zandgrond, en andersom. In sommige regio’s in Europa groeien een aantal dezelfde plantensoorten als hier. Toch zijn deze vaak net iets anders. Ze bloeien wat vroeger of wat later of de vorm van de bloem is net wat anders, waardoor het specialistische insectje wat ervan afhankelijk is misgrijpt. Daarom is het belangrijk dat het echt Nederlandse planten zijn.
In een heemtuin mogen alleen spontaan opgekomen inheemse planten blijven. Alles wat niet inheems is wordt gewied. Zo’n heemtuin is een paradijs voor de biodiversiteit, maar zo streng hoeft het niet; de helft inheemse planten maakt al een enorm verschil. Er zijn voldoende 'zandgrond-inheemse' planten die prima tuinplanten zijn, zoals akelei, hertshooi, oregano, brem, taxus, hemelsleutel, grote tijm en kleine maagdenpalm. Wel even kijken hoeveel zon de gekozen plant nodig heeft.
Bij de keuze voor planten is het goed om een plan te maken voordat je ze gaat kopen. Soms staan er alleen voorjaarsbloeiers in een tuin. Dan is de tuinier waarschijnlijk in het voorjaar naar het tuincentrum gegaan en heeft daar alle mooie bloeiende planten gekocht. Helaas zullen deze in de zomer al uitgebloeid zijn. Ook voor insecten is het belangrijk dat er altijd iets in bloei staat. De meeste planten bloeien maar een korte periode. De paardenbloem is een uitzondering. In mijn tuin bloeit die het hele jaar door. Een zonnige dag... en meteen schiet die in bloei, dus laat er vooral eens wat staan.
De bloembollen worden zodanig met chemicaliën behandeld dat de bloem de eerste drie jaar giftig is voor de insecten!
Wanneer je (inheemse) planten gaat kopen, let dan op of de planten biologisch gekweekt zijn. Misschien lijkt het een hype, dat biologisch, maar hoe tegenstrijdig is het als je planten koopt voor de biodiversiteit waarbij tijdens de kweek insecticiden gebruikt zijn! Bovendien worden niet-biologische planten opgekweekt met kunstmest, waardoor ze zwakke cellen hebben. Dan komen de slakken hun werk doen en jouw nieuwe plant opruimen. De slakken krijgen dan (restanten van) insecticide binnen, en de egel dus ook. De kunstmest zit meestal ook in de kluit, waardoor je tegelijk met de plant kunstmest toevoegt aan je bodem en je bodemleven het zwaar krijgt. Een heleboel redenen dus om toch naar biologische planten te zoeken. Online zijn ze goed verkrijgbaar en bij sommige kleinere tuincentra ook.
Dat biologisch is nog belangrijker als je voor bloembollen kiest. De bloembollen worden zodanig met chemicaliën behandeld dat de bloem de eerste drie jaar giftig is voor de insecten! Met biologische bollen weet je zeker dat je geen insecten vergiftigt. De bekende bloembollen krokus, narcis en blauwe druifjes zijn niet inheems; wel zijn ze al eeuwen hier en kunnen als ingeburgerd beschouwd worden. In het najaar worden een aantal pakketjes biologische bloembollen weggegeven als onderdeel van de duurzaamheidsprijs.
Op 29 juni en 1 september organiseren ze een bijeenkomst bij de vorig jaar aangelegde ecologische perken. Daar kun je zien hoe het eruit kan zien, kun je kijken of er planten in staan die je ook in eigen tuin zou willen, en kun je specifieke vragen stellen over jouw tuin. Tegelijk kun je stekjes van plantjes meenemen om te ruilen, dat scheelt weer een hoop vervoer.
Volgende week de laatste in de serie: ecologisch evenwicht. ecologischsonenbreugel@outlook.com
