Inademen van lachgas, een hype of een trend?

Son en Breugel - Ruim anderhalf jaar geleden werden er voor het eerst lachgaspatronen en ballonnen op een aantal plekken in Son en Breugel gevonden. Op dat moment was het een nieuw fenomeen in de gemeente Son en Breugel. Wie het gebruikte en waarvoor was toen nog relatief onbekend. Reden genoeg voor Stefanie den Turck om dit uit te zoeken voor haar afstudeeropdracht. Ze liep op dat moment stage bij de gemeente en heeft onder begeleiding van Kirsty Lochten, beleidsmedewerker veiligheid van de gemeente, dit project op zich genomen.

Redacteur: Emmy Grit

Lachgas wordt via een ballon ingeademd. Het inademen van lachgas veroorzaakt een korte en sterke roes. Gebruikers kunnen soms lacherig worden, vandaar de naam lachgas. De officiële naam voor lachgas is distikstofmono-oxide (N2O) en werd al in 1776 ontdekt. In ziekenhuizen wordt het gebruikt als narcosemiddel, maar lachgas wordt ook gebruikt voor spuitbussen met slagroom. Tegenwoordig is het ook populair als partydrug.

Onbekend
Stefanie: “Op het moment dat ik mijn onderzoek startte was Son en Breugel een van de eerste gemeenten in Nederland die onderzoek deed naar lachgas. Er was nog veel onbekend over het gebruik en wat het inademen van lachgas precies betekende voor de gebruiker.” Samen met Ronald van den Heuvel, BOA bij de gemeente Son en Breugel, heeft ze verschillende hangpleklocaties bezocht waar jongeren regelmatig in groepen bij elkaar komen. Later heeft ze deze ronde nog eens gemaakt met een wijkagent. Tijdens deze rondes zijn er een aantal lachgaspatronen gevonden, maar overmatig gebruik door de jongeren in Son en Breugel kan Stefanie niet aantonen.

Taboe
Stefanie merkte vrij snel tijdens haar onderzoek dat er een taboe rust op het gebruik van lachgaspatronen. Toch heeft ze een aantal jongeren gesproken die wel eens een lachgasballon hebben gebruikt. “Wat we voornamelijk hoorden is dat jongeren een lachgaspatroon gebruiken als ze bij elkaar zijn, thuis, bij vrienden of op een hangplek ergens in Son en Breugel. In de cafés in het dorp gebruiken ze het niet. Je kunt ze hiermee ‘gelegenheidsgebruikers’ noemen.”

Tekort aan zuurstof
Een half jaar nadat Stefanie haar onderzoek had afgerond, bleek dat er steeds meer jongeren lachgas gebruikten. Niet alleen thuis of op hangplekken, maar ook bij festivals. Er zijn verkeersdeelnemers die ballonnen en patronen meenemen in de auto en tijdens het autorijden hiervan gebruik maken, wat ernstige gevolgen kan hebben. “Door het inademen van lachgas krijg je een tekort aan zuurstof in je hersenen, waardoor je ‘even van de wereld bent’. Het gevoel kan lijken op dronken zijn. De gebruiker wordt licht in zijn hoofd, voelt minder pijn en de spieren ontspannen. Op dat moment ben je je niet bewust van wat je doet, met alle gevolgen van dien”, legt Stefanie uit. “Jongeren onderschatten het gebruik ervan. Van 64 mensen is het zelfs bekend dat zij er na regelmatig gebruik een dwarslaesie aan over hebben gehouden. Er is ook een kans op verslaving, en veel jongeren zijn hier niet mee bekend.”

Vrij verkrijgbaar
Of het inademen van lachgas een hype is of een trend, kan Stefanie noch bevestigen noch ontkennen. “In 2016 is lachgas uit de geneesmiddelenwet gehaald, wat inhoudt dat het sinds die tijd vrij verkrijgbaar is in winkels.” Ten tijde van het onderzoek lagen de slagroombussen en de lachgaspatronen in de schappen van de winkel en was het gemakkelijk verkrijgbaar. Tegenwoordig liggen de patronen vaak achter de toonbank en wordt gevraagd waarvoor het gebruikt wordt. “De winkelmedewerkers mogen het niet weigeren om te verkopen, maar op deze manier is er voor de gebruikers wel een drempel om de slagroombussen en patronen aan te schaffen”, aldus Stefanie.

In gesprek gaan
Het gebruik in Son en Breugel wordt door de beleidsmedewerkers veiligheid goed in de gaten gehouden. Ook heeft jongerenwerker Ali Al Zubaidi regelmatig contact met jongeren die wel eens lachgas gebruiken. Kirsty: “Ali gaat regelmatig met deze jongeren in gesprek. Helaas kan hij ook niet voorkomen dat ze het inademen van lachgas gaan uitproberen, maar hij wijst ze wel op de gevaren en de kans op verslaving.”

Advies
Stefanie heeft nog wel een advies voor degenen die het inademen van lachgas willen gaan uitproberen. “Het beste advies is: gebruik het niet. Maar áls je het gebruikt, doe het veilig, laat je goed voorlichten en ga er verantwoord mee om. Bedenk van tevoren wat de gevaren kunnen zijn en luister naar verhalen van andere gebruikers.” Het is daarnaast ook maar de vraag of lachgas vrij verkrijgbaar blijft: er ligt een wetsvoorstel klaar om recreatief gebruik van lachgas te verbieden.