Grote weerstand bij huiseigenaren voor toewijzing Monumentenstatus

Huiseigenaren verenigd in Samen Sterk

Het overgrote deel van de huiseigenaren van de door de gemeente opgestelde A-lijst, die werden uitgenodigd voor de informatieavonden van de gemeente Son en Breugel over monumenten, heeft grote weerstand tegen het voornemen van de gemeente om hun woning als monument aan te wijzen. Ze voelen zich overvallen en hebben hier totaal niet op gerekend.
De huiseigenaren hebben zich daarom onlangs verenigd in een sterk front, 'Samen Sterk', die actie richting de gemeente gaat ondernemen. Inmiddels hebben het College van B&W van Son en Breugel en de monumentencommissie een brief van de advocaat van Samen Sterk ontvangen, waarin het ongenoegen wordt geuit en gevraagd wordt om de procedure met ingang van heden te stoppen. Zo niet, dan volgt mogelijk in de toekomst een weg naar de bestuursrechter.

In 2011 heeft de gemeente de Algemene verordening Monumenten gepubliceerd waarin staat dat aanwijzing van een pand alleen op basis van vrijwilligheid wordt gedaan. Ook de politiek benadrukte toen tijdens de behandeling dat er sprake moet zijn van vrijwilligheid. De eigenaren, die het vermoeden hadden dat hun woning mogelijk als monument in aanmerking kan komen, waren hierdoor gerustgesteld. Hét was de reden dat de bewoners ten tijde van de totstandkoming van deze verordening geen actie ondernamen om het politieke proces te beïnvloeden.
Nu, zeven jaar later blijkt van enige vrijwilligheid geen sprake. De eigenaren zijn buitenspel gezet. En dat valt zwaar.
Ook spreekt de verordening van het verkrijgen van maatschappelijk draagvlak. Zelfs na twee informatie-avonden is het tegendeel nu waar, van een beoogde acceptatie bij de belanghebbenden, de eigenaren is geen sprake.

Wat is het geval? Binnen de procedure tot aanwijzing van een monument is iedereen vrij om bij de gemeentelijke monumentencommissie een gebouw aan te melden als monument. In Son en Breugel is de Heemkunde Kring hierin actief geweest. Vervolgens geeft de gemeentelijke monumentencommissie advies aan de gemeente die vervolgens door het Monumentenhuis een zogenoemde 'redengevende omschrijving' (RO) laat opstellen. Wat blijkt nu, de gestelde vrijwilligheid bestaat slechts te schuilen in het feit dat de eigenaar wel of niet aan het opstellen van de RO kan meewerken. Als de eigenaar niet meewerkt kan de gemeente alsnog beslissen om een pand de monumentenstatus te geven. En dat hebben de eigenaren zo nooit begrepen. Zelfs na twee informatie-avonden is er wat dat betreft nog altijd veel onduidelijkheid. En vooral boosheid. Dat bleek reeds op de tweede informatie avond waar de eigenaren zich overduidelijk tegen deze procedure uitspraken.

Van de aanwijzing van een pand als monument wordt je als eigenaar niet blij. Voor elke wijziging aan het pand is overleg nodig met het Monumentenhuis en voor kleine verbouwingen zelfs een vergunning, waar lange verleningstermijnen aan vast zitten. Daarbij worden verbouwingen veel duurder dan gewoonlijk, daar er vaak met originele materialen en met gespecialiseerde aannemers gewerkt moet worden. Zelfs de vrije keuze om de woning in een gewenste kleur te schilderen is er niet. Ook daarvoor moet er advies bij het Monumentenhuis gevraagd worden. Om de eigenaren tegemoet de komen heeft de gemeente een wel zeer bescheiden subsidiepotje. Zeer bescheiden, slechts 10.000 euro per jaar in totaal, en dat voor alle panden tezamen. Daarbij heeft een eigenaar slechts kans op 30% van de totale verbouwings- of restauratiekosten met een maximum van 5000 euro. Conclusie hiervan is dat de gemeente Son en Breugel, in het kader van algemeen belang, huiseigenaren dwingt tot hoge kosten maar daar niets tegenover wil stellen.

De eigenaren verenigd in Samen Sterk zijn zich bewust van het feit, juist in eigen belang, dat hun woning in de goede staat behouden moet blijven. Ze zijn van mening dat zij zélf de verantwoordelijkheid hebben én kennen, om op een verantwoorde wijze hun pand in stand te houden. Voor nu en in de toekomst. Zij voelen een mogelijke aanwijzing tot monument als bevoogding en betutteling van de gemeente. Sterker nog, ze zien dit als een dictatoriale maatregel die hun vrijheid en woongenot aantast. Van enige rechtsgelijkheid met overige huiseigenaren in Son en Breugel is hiermee geen sprake.

Naast de brief aan de gemeente die verstuurd is, gaan de eigenaren de komende tijd zich samen met hun advocaat beraden over hoe ze het komend proces gaan benaderen. Ook gaan zij de politieke partijen informeren en vragen om het college van B&W te bewegen de procedure te stoppen. Want de eigenaren zijn van mening dat de politiek zich duidelijk voor een vrijwillige aanwijzing heeft uitgesproken. En daarvan is nu geen sprake.

Samen Sterk