Onszelf én de ander het mooiste gunnen: vrijheid!

Son en Breugel - Naast oorlogsmonument ‘De Parachutist’ brandt op zaterdagavond 4 mei, het vuur van bevrijding en hoop, niet in het minst verstoord door de vele regendruppels die vallen. Mensen, jong en oud, en onder kleurrijke paraplu’s, komen samen om de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en van oorlogssituaties en vredeoperaties daarna te herdenken. ‘De Parachutist’ herinnert ons, inwoners van Son en Breugel, aan de bevrijding van ons dorp op 17 september 1944. In deze opmaat naar 80 jaar vrijheid zullen we 2 minuten stil zijn. Herdenken is nadenken, zal burgemeester Suzanne Otters-Bruijnen in haar toespraak zeggen. Zover is het dan nog niet. Mijn aandacht wordt getrokken door een meisje. Ze heet Juultje, vertelt ze. 

Redactie: Patricia van Baak

Juultje heeft handdoeken bij haar opa gehaald en ze is druk bezig om de stoelen droog te wrijven, voor de oudere mensen die willen gaan zitten. Een bezoekster wijst mij erop en zegt hoe geraakt zij wordt door dit gebaar van jong voor oud. Het heeft sowieso iets moois en symbolisch, de kletterende regen in een serene situatie van herdenking. Hoe elke druppel een pad volgt, zich verzoent met de natuur en dan pauze neemt. Uit het niets, zo lijkt het, is het geluid van de trom ineens heel dichtbij, gevolgd door vele mensen die de oecumenische dienst in de kerk aan de Zandstraat hebben gevolgd. Later zal Anja hierover zeggen dat ze dit als erg indrukwekkend heeft ervaren; met tromgeroffel aan komen lopen en dan zoveel aanwezige mensen rondom het monument treffen.

Dodenherdenking 4 meI - Wil Feijen

Stilte versterkt door de dynamiek van regendruppels
Ieder neemt als vanzelf plaats en positie in en dan speelt Arron van de Weijer wederom voortreffelijk op trompet het taptoesignaal, waarna 2 minuten complete stilte volgt; stilte die versterkt wordt door de dynamiek van regendruppels. Het kan niet anders dan dat dit tot diep nadenken uitnodigt. Onder zacht tromgeroffel brengt het Sint-Catharinagilde een vendelgroet, als eerbetoon aan degenen die hun leven gaven voor onze vrijheid. Jeugdprinses Kyara van Asperdt leest met heldere stem het gedicht ‘Stilte’ voor.
Het gedicht is in 2015 door Amber Bontekoe geschreven en voorgedragen bij Nationaal Monument Kamp Vught. “De stilte, zo vol van geluid. Neem de tijd stil te staan bij dit moment.”

De stilte, zo vol van geluid

De tijd van stilte wordt zeker genomen als burgemeester Suzanne Otters-Bruijnen samen met scouts van Dutmella en Mgr. Bekkersgroep de eerste krans legt, waarna de burgemeester met een vertegenwoordiging van de Sinti- en Roma-gemeenschap de tweede krans legt. Vertegenwoordigingen van De Veteranen en van de jeugdgemeenteraad leggen bloemstukken neer en het publiek brengt muzikaal omlijst door harmonie Pro Honore et Virtute een bloemengroet. De taal van bloemen als het gaat om herdenking en rouw.

Elkaar stof tot nadenken blijven geven
In haar toespraak zegt burgemeester Suzanne Otters-Bruijnen dat de vrijheid om te gaan en te staan waar en met wie je wilt, niet voor iedereen geldt. Herdenken is nadenken. Wat gun je jezelf én een ander? Een samenleving kan pas optimaal functioneren als oorlogsgeweld, uitsluiting en discriminatie ons niet meer overkomen. Begin bij jezelf door op te staan, door moedig en nieuwsgierig te durven zijn. Begrip, ruimte en vrijheid zijn ingrediënten voor jezelf én voor de ander. Laten wij in Son en Breugel een voorbeeld blijven geven in hoe het kán. Een voorbeeld in betrokkenheid tot elkaar en in het voeren van een goed gesprek. Laten we elkaar stof tot nadenken blijven geven. En onszelf én de ander het mooiste gunnen: vrijheid! Samen zingen we twee coupletten van het Wilhelmus, waarna scouts, natgeregend maar zonder enig ongenoegen, de stoelen gaan opruimen. uit mogen komen voor eigen mening, eigen keuzes mogen maken

“Wat betekent vrijheid voor u?” vraag ik aan de meneer die naast me staat. Hij houdt even de stilte vast, voordat hij zegt: “O, zó veel. Vrijheid is niet onderdrukt worden, uit mogen komen voor eigen mening, eigen keuzes mogen maken.”

De man vertelt dat hij en zijn vrouw een paar dagen eerder naar het Holocaust Namenmonument in Amsterdam zijn geweest; een herdenkingsmonument met de namen van 102.000 mensen die nooit een graf kregen. “Ik ben Hille Michelson”, zegt hij. Vorig jaar stonden hij en zijn vrouw in deze krant ter ere van hun 65-jarig huwelijksjubileum. Toen hij 9 jaar was en woonachtig in Amsterdam, stierf zijn vader in de hongerwinter van de Tweede Wereldoorlog. Hille en Juultje, niet zomaar twee mensen op mijn pad. Ze staan, net als het vuur, voor bevrijding én hoop...