Ons gemeentehuis vijftig jaar !
PolitiekOns gemeentehuis vijftig jaar !
Een halve eeuw staat het gemeentehuis aan het Raadhuisplein. Het bereiken van zo'n mijlpaal in een tijd dat gemeenten op zoek gaan naar partners, gaan samenwerken en fuseren en hun huizen een andere bestemming dreigen te krijgen, is het feestelijk herdenken van de vijftigste verjaardag van – nog steeds – 'ons eigen gemeentehuis' bijna vanzelfsprekend. Een kolfje naar de hand van de redactie van 'Heem Son en Breugel': een feestelijk nummer over de historie van vijftig jaar gemeentehuis, met een terugblik naar oude tijden van weleer, naar het monumentale huis in de Dommelstraat, waarin schout en schepenen vóór 1783 vergaderden en naar het bijna liefelijke oude raadhuis aan de Markt, dat in 1783 werd gebouwd en tot 1965 dienst deed en waarin nu de heemkundekring een prachtig onderkomen heeft.
In het huis aan de Dommelstraat 12 zaten de bestuurders van Son en Breugel eind 1782 "ter raetcamere" bijeen en besloten na uitgebreide discussie dat er een nieuwe brandspuit moest komen ter bestrijding van de vele branden, die er in die tijd waren. De brandspuit moest ook een goed onderkomen hebben, dachten de vroede vaderen en zou het dan niet voor de hand liggen om eens te denken aan een raadhuis op een centrale plaats, aan de Straat "met een huijsje tot plaetsing van de brandspuijt en een nieuwe put off pomp", tenzij er misschien elders een "convenable" plaats gevonden werd.
Onbekend is de precieze datum van het begin van de bouw van het toen nieuwe raadhuis aan de Markt, maar zeker is dat op 4 september 1783 het nieuwe raadhuis er stond, want officier en schepenen gaven toen aan Jan van Hirtum en Adriaan van Kemenade, de beide borgemeesters van dat jaar, opdracht om de aanneemsom van 1750 gulden aan aannemer Christiaan Braams te betalen. Het raadhuis was veel kleiner dan nu, zonder de latere uitbouwen, met een grote, hoge deur in de oostgevel voor de nieuwe brandspuit. In de loop van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw was er met grote regelmaat sprake van plannen voor een andere behuizing. Al vóór de eerste wereldoorlog dacht men na over afbraak, maar toch besloot men tot een grondige restauratie en een forse uitbreiding in 1923. Het huidige meubilair in de heemkamer dateert nog voor een deel uit die tijd.
Door de groei van de gemeente in de jaren dertig en de uitbreiding van de gemeentelijke taken werd de behoefte aan een ander gemeentehuis (en een nieuwe kerk) steeds groter, maar de plannen verdwenen door het uitbreken van de oorlog voorlopig in de la. Na de oorlog was werken in het veel te kleine raadhuis bijna onmogelijk. Burgemeester Steinweg moest zijn bureau delen met enkele ambtenaren, de raadsvergaderingen moesten uitwijken naar het patronaat (Vestzaktheater), terwijl de gemeentelijke taken steeds omvangrijker werden. De gemeenteraad ging al in september 1956 akkoord met het maken van een ontwerp voor een nieuw gemeentehuis naast De Zwaan, maar er moest een nieuwe plek gevonden worden, toen in het gepresenteerde nieuwe komplan het nieuwe tracé van de weg door een deel van het geplande gemeentehuis zou lopen. Na veel overleg met allerlei instanties kwam de huidige plek voor een nieuw 'Huis der gemeente' in beeld en kreeg het architectenbureau Geenen Oskam de opdracht voor een ontwerp, dat zou passen in een nieuw totaalbeeld van pleinen. Ook de nieuwe kerk was door Geenen Oskam ontworpen.
Er moest nog veel water door de Dommel stromen, voordat het gemeentehuis kant en klaar was: eind december 1964 konden de ambtenaren gaan denken over de verhuizing naar de nieuwe locatie. In januari 1965 konden ze daar eindelijk aan het werk na jaren van bijna eindeloze debatten en forse overschrijdingen van het budget. In enkele jaren was dat gestegen van ruim zeven ton naar ruim een miljoen.
Op 20 april 1965 werd het gemeentehuis officieel geopend. Het was een plechtige bijeenkomst. Kortmann, commissaris van de koningin in Noord-Brabant bestempelde het gemeentehuis als een open huis, een glazen huis, waar men doorheen kon kijken, dat open was en waar ieder ontvangen zou worden als in zijn eigen huis. Alvorens het gemeentehuis officieel te openen, bood hij namens het provinciaal bestuur een schilderij aan van de Brabantse kunstenaar Ru van Rossem, met als titel "Zeemythe". Daarna kwam het oudste lid van de gemeenteraad aan het woord. Hij roemde de inzet van de burgemeester bij de realisering van het gemeentehuis. Hij bood een nieuwe voorzittershamer aan. Namens de burgerij werd een maquette van een fontein voor het raadhuisplein aangeboden, ontworpen door Theo van Amstel.
(FOTO 70696). De officiële opening in april 1965. Burgemeester Steinweg, commissaris Kortmann, burgemeester Witte van Eindhoven en wethouder Rooijakkers.
Leden van de heemkundekring krijgen 'Heem Son en Breugel' thuis bezorgd. Losse nummers zijn voor twee euro te koop bij opticien Cooijmans in de Dommelstraat.
De medewerkers van de heemkundekring zijn elke maandag in de raadkamer van het oude raadhuis aanwezig om bezoekers te ontvangen
