Energie is van vitaal belang!

De keukentafel ligt vol met folders, diverse oplaadstations en een laptop gevuld met prachtige kleurrijke foto's van Ethiopië.
Noud Heuvelmans is net terug uit Ethiopië waar hij voor de vierde keer een fietssponsortocht heeft gereden: Cycle for Light. Wie mooie reizen maakt, kan veel verhalen en dat blijkt wel tijdens het gesprek met de voorzitter van de Solar Energy Foundation Netherlands.

Door Désirée Brugmans

Noud vertelt: "Ik heb altijd interesse gehad in duurzame energie en wilde mij daar ook voor inzetten. Door mijn twee kinderen uit Ethiopië kwam dat land bij mij in beeld. In 2011 kwam ik in contact met Samson Tsegaye. Hij bleek country manager te zijn van de Solar Energy Foundation Ethiopia en vroeg of ik niet een Nederlandse stichting zou willen oprichten."

In 2005 is de Solar Energy Foundation opgericht in Duitsland. Voortgekomen uit de overtuiging dat de beschikbaarheid van energie in het algemeen, en licht in het bijzonder, een belangrijke basisvoorwaarde is voor onderwijs, gezondheidszorg en verdere ontwikkeling.
De eerste zonne-energiesystemen werden toegepast in Ethiopië. Toen deze mankementen vertoonden, werd duidelijk dat service geven net zo belangrijk is als iets ontwikkelen. En de techniek moet zodanig ontwikkeld en getest worden dat je ieder onderdeel kunt vervangen. Nu,10 jaar later, functioneren tienduizenden zonne-energiesystemen in Ethiopië, Kenia, Cambodja en de Filipijnen.

Noud vervolgt: "Er zijn trainingsboeken ontwikkeld en opleidingscentra opgezet. Techniek is één en moet goed geregeld zijn, maar vooral hoe leg je aan mensen uit hoe iets werkt en verleen service! Ze moeten kunnen vertrouwen dat ze altijd licht en stroom hebben.
Het is een enorme boost voor de ontwikkeling. In Ethiopië is het elke dag 12 uur licht en 12 uur donker, net als alle landen rond de evenaar. Kun je met zonne-energie je dag verlengen, dan kun je bijvoorbeeld in de koelte van de avond doorwerken, als kind nog schoolwerk doen of naar de radio of cassetterecorder luisteren. "

Verspreid over Ethiopië zijn er nu een 12-tal Solarcentra. Dit servicenetwerk betekent werk voor de technici, licht voor de mensen en vertrouwen op blijvende ontwikkeling.
Sinds 2005 zijn er tienduizenden systemen geleverd. Dorpen hebben verlichting in hutjes en scholen, er zijn waterpompen, waterzuiveringsinstallaties en medicijnkoelboxen.
"Het meest eenvoudige Solar Home System heeft een aansluiting voor één lamp. Er komt een zonnepaneel op de hut en een systeem binnen. Er zijn echter ook systemen met vier lampen en een oplaadmogelijkheid voor een mobiele telefoon.
Een systeem koop je vanaf €40,-, maar dat is daar een vermogen! Vanuit het micro-krediet krijgen mensen de kans om dit in maximaal drie jaar af te betalen. Ze betalen daarnaast 1 dollar per maand voor service. Servicekosten zijn voor alle voorkomende reparaties (er gaat soms een draad kapot) en het vervangen van de accu (na vele jaren). De kosten voor de mensen zijn beduidend minder dan de kerosine die voorheen in de lampen moest. Bovendien gebeurde daar ook veel ongelukken mee. Het Solar systeem levert meer licht en is zo veel veiliger en betrouwbaar!

In de afgelopen 10 jaar zijn alleen al in Ethiopië meer dan een miljoen mensen geholpen met zonne-energie via de Solar Energy Foundation: ze hebben nu betrouwbare verlichting in huis en een waterpomp in het dorp. Dagelijks zijn voornamelijk vrouwen en meisjes uren bezig om water te halen. Dit gebeurt door jerrycans die ze zelf dragen of met behulp van ezeltjes. Het is dan zo fijn dat ze schoon water uit een waterpomp kunnen halen!"

Cycle for Light
Noud is sinds enkele dagen terug uit Ethiopië. "Toen ik begon met dit vrijwilligerswerk als voorzitter van de stichting, had ik een vraag: Hoe zou ik die aandacht kunnen vragen voor dit project dat het verdiend? Ik heb destijds aan mijn vriend Samson gevraagd wat er daar mogelijk zou kunnen zijn op de fiets. Zo zou ik mijn fietshobby en een goed doel in één kunnen doen. Fietsen en fietsers waren destijds een bijzonderheid! Na mijn eerste sponsortocht heb ik de fietsen daar gelaten en die worden nu goed gebruikt. In het 2e jaar is Samson een stukje mee gaan fietsen en dit jaar heeft hij volledig mee gefietst.
Sinsdien ben ik ieder jaar opnieuw mede-fietsers gaan werven.

Noud heeft dit jaar samen met drie Nederlanders en vijf Ethiopische Solar Engineers 275 km afgelegd.
"Ik vraag wel aan een mede-fietser of hij zelf binnen zijn netwerk sponsoren wil vinden en minimaal € 1000,- sponsorgeld bij elkaar wil krijgen. Fietsers betalen zelf hun reis, hun eten en hun slaapplaats. Het totaal bedrag valt echter reuze mee voor prachtige ervaringen die je daar mee maakt." Hij zegt met een lach:" Ik moet bij terugkeer in Nederland er altijd weer aan wennen dat hier niet naar je wordt gejuicht of gejoeld als je voorbij fietst! We zijn daar echt een bezienswaardigheid!"
"Ethiopië kent grote hoogteverschillen. We hebben weleens op een dag een verval gehad van 2000 naar 1000 meter en weer terug naar 2000 meter, Na de regentijd schijnt de zon fel in oktober en we fietsen bij 25 tot 30 graden.
We overnachten in hotels; indien mogelijk in hotels met water uit de kraan. Daar valt overigens altijd 's avonds wel een keer de stroom uit. We zetten dan onze eigen solar lantaarns aan en dan krijgen we verbaasde reacties: Hee, wat gebeurt hier nou?
Als je onderweg stopt, krijg je daarna meteen een fanclub mee. Het zijn trotse, mooie en vrolijke mensen. De Nationale voertaal is daar Amhaars, maar er zijn in Ethiopië wel 80 verschillende talen (120 inclusief dialecten). "

De opbrengst van de tocht wordt dit keer besteed aan reeds bestaande medische hulpposten buiten de steden. "We willen daar zorgen voor verlichting in de hulppost, voor solar lantaarns voor ziekenbezoek en een Dopplerapparaat op zonne-energie. Hiermee kan geluisterd worden naar het hartje van de baby. Ook is het heel belangrijk om stroom te hebben voor twee koelboxen waar medicijnen en vaccins in bewaard worden. Betrouwbare koeling is een randvoorwaarde om het vaccinatieprogramma uit te kunnen voeren. Gemiddeld 10.000 mensen zijn van de medische hulppost afhankelijk voor hun basis gezondheidszorg.
We hebben nu al 6000 euro bij elkaar gefietst, wat ruim voldoende is om een medische hulppost te voorzien van zonne-energie. We hopen de komende maanden nog meer bij elkaar te schrapen om voor meer mensen die basisgezondheidszorg te kunnen bieden die voor ons zo vanzelfsprekend is."

Hoeveel tijd steek jij in je vrijwilligerswerk?
"Er is altijd een groot piekmoment in augustus en september, want in oktober fietsen we de sponsortocht.
Daarnaast ben ik het hele jaar bezig om mensen te vinden die willen doneren of mee willen fietsen. Enthousiaste mensen brengen weer nieuwe netwerken mee.
Zijn mensen enthousiast geworden door dit verhaal, dan kunnen ze zich al aanmelden. Inschrijving staat nu al open voor volgend jaar!
In maart organiseer ik diverse informatiebijeenkomsten."

"De eerste keren dat ik thuis kwam, kreeg ik echt een cultuurschok. Thuis gaat het licht altijd aan, het valt zelden uit. En ook kan je hier gewoon de kraan open draaien, waar zelfs warm water uit komt.
Wij vinden een garandeerde energievoorziening basaal, daar heeft het grote impact op het leven. Het gaat niet om de techniek, maar vooral dat je daar lokale organisaties opzet. Mensen kunnen daar nu vertrouwen op anderen die het goed voor hen regelen."

Noud sluit af: "Ik heb daar heel mijn hart verpand! Het kost veel energie, maar die krijg ik dubbel terug!"

Voor meer informatie:
noud@solar-energy-foundation.org
www.solar-energy-foundation.nl

http://cycleforlight.reislogger.nl