De brug gaat niet vanzelf open

Son en Breugel - De eerste plannen voor een kanaal van Tilburg naar de Maas ontstonden in 1794. De aanleg liep keer op keer vertraging op en uiteindelijk werd het Wilhelminakanaal pas in 1923 helemaal opengesteld. Een kanaal is een prachtige verbinding voor de scheepvaart, maar tegelijk een hindernis voor al het andere verkeer. Geen kanaal dus zonder brugverbindingen. De belangrijkste brug in Son en Breugel verbindt de Kanaalstraat met de Nieuwstraat. Maar die brug gaat niet vanzelf open en dicht. DeMooiSonenBreugelKrant ging op zoek naar hoe dat dan wel gaat.

Redactie: Arndt van Ruremonde

Verscholen in een Tilburgse woonwijk, aan de rand van de stad en met zicht op het Wilhelminakanaal, staat het districtsgebouw van Rijkswaterstaat met de Bediencentrale Tilburg. Een doodgewoon gebouw dat er uitziet als een kantoor of klein bedrijfspand. Aan de buitenkant verklappen alleen een vlag van Rijkswaterstaat en een bord dat het iets met water te maken heeft. Maar binnen gebeurt het: scheepvaartbegeleiding in Brabant en het regelen van de waterhuishouding in een gebied van Geertruidenberg en Den Bosch tot aan Weert en Panheel in Limburg. Samen met zijn collega’s is waterstater Dirk Tukker er verantwoordelijk voor dat we droge voeten houden en zorgen ze er tegelijk ook voor dat de Peel niet uitdroogt. En dat is een ingewikkelde klus, legt Dirk uit. Het enthousiasme over zijn werk is zo groot dat het vermoeden bestaat dat er bij Dirk geen bloed maar kanaalwater door de aderen stroomt.

Het openen en sluiten van de brug in Son gebeurt al lang niet meer vanuit het bedieningshuis dat bij de brug staat. Vanuit de centrale bedieningsruimte in Tilburg worden op afstand 43 bruggen en sluizen in het hele gebied bediend, waaronder ook de brug in Son. De ruimte is volgepropt met beeld- en bedieningsschermen. In drie diensten is er dag en nacht bezetting in de bedieningscentrale.

Beroepsschepen moeten een transponder aan boord hebben die een signaal verzendt naar de centrale. Zo is op de beeldschermen in de centrale altijd duidelijk te zien waar deze schepen zijn. Recreatievaartuigen hoeven geen transponder te hebben en kunnen zich melden met de marifoon of met de drukknop als ze een brug willen passeren. Vooral in de zomer is het daarom extra druk in de bedieningscentrale in Tilburg.

’s Nachts is er weinig scheepvaartverkeer, maar de waterhuishouding is veel ingewikkelder dan het begeleiden van de schepen, zo legt Dirk uit. Regenval houdt zich niet aan de klok, dus ook midden in de nacht is men alert. Wordt er veel regenval verwacht bij onze zuiderburen, of is er juist sprake van abnormale droogte? En hoeveel water wordt er volgens de afspraken uit de waterverdragen vanuit de Belgische sluizen doorgelaten naar Nederland? Het vraagt continu rekenwerk om de kanalen van de juiste hoeveelheid water te voorzien, niet alleen voor de scheepvaart maar in het bijzonder voor de juiste waterstanden. Het waterbeheer heeft volgens de gemaakte afspraken altijd voorrang op de scheepvaart. Zo kan het dus gebeuren dat bij langdurige droogte de scheepvaart wordt beperkt omdat er voldoende water naar de Peel moet.

Het kantoor van Rijkswaterstaat met de Bediencentrale Tilburg - MooiSonenBreugel

Op één van de schermen komt de brug in Son live in beeld. Op een ander scherm is duidelijk hoe de bediening in z’n werk gaat. Het vraagt continu om alertheid van het personeel in de centrale. Dat maakt Dirk nog eens duidelijk als de rondleiding ten einde komt: “We hebben last van slagboomduikers, mensen die niet het geduld hebben om te wachten en nog snel even onder een dalende slagboom duiken om naar de overkant te komen. Wat men niet doorheeft is dat er hier in Tilburg iemand achter de knoppen zit. Als die niet snel genoeg de dalende slagboom tegenhoudt dan krijgt zo’n slagboomduiker een stalen slagboom op het hoofd. Je hebt dan iemand niet bewust letsel toegebracht, maar je blijft wel met een rotgevoel zitten over een gewonde tijdens jouw dienst. Misschien kan de krant daar ook aandacht voor vragen: iets meer geduld om ongelukken door een dalende slagboom te voorkomen.”

Een veilige oversteek over het kanaal wil de krant zeker nog eens benadrukken, want de brug in Son gaat niet vanzelf open: het blijft mensenwerk.