Remember september, remember George Hash
AlgemeenSon en Breugel - Op 17 en 18 september 1944 was Zon, zoals het toen nog werd geschreven, even wereldnieuws. Binnen enkele dagen landden bijna 7.000 Amerikaanse parachutisten, onderdeel van een grote luchtlandingsoperatie (Market) van meer dan 30.000 man, die de weg naar Arnhem moesten vrijmaken voor de grondtroepen (Garden).
Door: Jan Vrenssen, (lid van de Airborne Vereniging)
Een van die parachutisten was George Hash, hij hoorde tot het 502de regiment, dat de bruggen rond Sint-Oedenrode moest veroveren en het landingsterrein bewaken. Hij had in 1943 zijn parachutistenopleiding voltooid, George was toen 19 jaar. Hij was erbij op 6 juni in Normandië, toen de parachutisten in de nacht verspreid landden en een zware tijd meemaakten. Maar, zei George: "de jongens op de stranden hadden het nog veel zwaarder." In juli keerde de divisie terug naar Engeland, de divisie moest met een derde nieuwe rekruten worden aangevuld.
De confrontatie
Op 19 september liep hij met enkele para's op de Ollandse weg en stuitten zij op een Duitse patrouille, in het daarop volgende gevecht werd hij gewond aan zijn rechter bovenarm en krijgsgevangen gemaakt. Alles werd hem afgenomen, behalve de foto van zijn vriendin. In een ziekenhuis in de buurt werd hij aan zijn arm geopereerd en kreeg van de chirurg een zilveren munt, die hij al die tijd bij zich heeft gedragen. Vanuit Nederland werden zij in veewagens naar Oost-Duitsland getransporteerd, tot vlak bij de Poolse grens aan de Oder. Het was een groot kamp met verschillende afdelingen voor Amerikanen, Britten, Russen en Fransen. Het eten was erbarmelijk en de behandeling alles behalve vriendelijk. Het enige bemoedigende geluid was dat van overvliegende B-17's.
De ontsnapping
Toen de Russen in januari 1945 door Polen optrokken, werd het kamp ontruimd. George en een Poolse medegevangene verborgen zich onder de vloer van de barak en wachtten de nacht af. De winter was streng, de rivier was dichtgevroren en in de ochtend staken zij over naar Pools grondgebied. De Pool bleef daar, George trok verder richting Rusland. Onderweg ontmoette hij een Russische arts die in Amerika had gestudeerd, die gaf hem een brief in het Russisch mee en zette hem op de trein naar Moskou. Via Odessa en Istanboel kwam hij in Egypte in een Amerikaans legerkamp terecht.
Van daar is hij teruggegaan naar Amerika, waar hij in 1945 zijn Alice trouwde. "Het mooiste dat ik aan de oorlog heb over gehouden", zei George. Samen zijn ze teruggegaan naar Oregon, waar hij in het onderwijs terecht is gekomen. In het plaatsje Umtilla is hij ook jarenlang wethouder en burgemeester geweest.
De herdenking van onze bevrijding en aan allen die daarvoor gevochten hebben, gesneuveld zijn of gewond geraakt zal in Son plaats hebben op zondag 16 september om 14.20 uur, bij het monument aan de vijver.
