In gesprek met de lijsttrekker van…

Son en Breugel - Op 14, 15 en 16 maart kan ik stemmen voor de gemeenteraad, en dat is belangrijker dan ooit. Gezondheid, klimaat en woningnood vragen ook om besluiten van ons eigen gemeentebestuur. Na de verkiezingen komt er een nieuw college van Burgemeester en Wethouders, dat de komende vier jaar alle plannen uitvoert. Maar aan wie geef ik mijn stem? Dit jaar strijden maar liefst acht partijen om de 17 zetels in de raad. Ik heb last van keuzestress.

Redacteur: Arndt van Ruremonde
Fotograaf: Wil Feijen

In DeMooiSonenBreugelKrant verschijnt net vóór de verkiezingen een extra uitgave waarin de standpunten van de partijen worden vergeleken. Tot die tijd interview ik elke week één lijsttrekker. Deze week was ik in De Gentiaan, bij Joris van Dam van PvdA/GroenLinks.

Combineren
Met een brede lach opent Joris de voordeur. Nog voordat we van start gaan, maakt hij duidelijk dat we anderhalf uur hebben voor het interview; daarna heeft hij een digitale bespreking voor zijn werk. Het interview verloopt echter in alle rust, er is geen enkele druk of haast. Deze lijsttrekker combineert werk en politiek en organiseert dat strak. De schone, opgeruimde keuken lijkt dat beeld te bevestigen: zakelijk, maar ook toegankelijk.

Meer woningen
Het hele gesprek staat in het teken van de droom van PvdA/GroenLinks. Welke vraag ik ook stel, telkens komen we weer uit bij wat de partij het belangrijkste vindt: een sociaal en duurzaam dorp. Met volle overtuiging vertelt Joris wat dat inhoudt. Het dorp is groen, de gemeente investeert al flink in duurzaamheid, maar in ons rijke dorp zou er geen armoede moeten zijn, moet iedereen mee kunnen doen en iedereen een dak boven zijn hoofd hebben. Dat laatste vraagt om een toelichting. In ons dorp leven er geen mensen op straat, maar er zijn simpelweg te weinig woningen. Alle partijen in de raad waren het erover eens dat de helft van de nieuwbouw voor lagere inkomens moet zijn. PvdA/GroenLinks wil nog verder gaan: 60% van de woningbouw moet een sociale huurwoning of betaalbare koopwoning worden, er moet meer gebouwd worden en sneller, en als er onvoldoende plek is om te bouwen, dan moet de gemeente daar grond voor aankopen of landbouwgrond gaan bebouwen. Bovendien moet het centrum levendiger worden, en dat kan ook door te bouwen, bijvoorbeeld op de plek van de oude pastorie, en door het ombouwen van het Vestzaktheater.

Praktisch en preventief
PvdA/GroenLinks wil de minderbedeelden in ons dorp steunen. Joris erkent dat de zorg hoge kosten met zich meebrengt, maar PvdA/GroenLinks wil daar niet op bezuinigen. De partij wil meer investeren in preventie, maar het is me niet duidelijk hoe dat er precies uitziet. Wel geeft Joris voorbeelden van kleine maatregelen, die de gemeente weinig geld kosten en direct mensen met een kleine beurs helpen: afschaffen van de kosten van een invalidenparkeerkaart en het kwijtschelden van de kosten van het identiteitsbewijs voor 14-jarigen.

Verkeer
Het centrum moet levendiger worden door er te bouwen voor jongeren én voor ouderen. Maar dat is niet het enige: de hele raad wil dat er minder auto’s in het centrum rijden. Hoe je dat voor elkaar krijgt en tegelijk toch de winkels bereikbaar houdt voor mensen die slecht ter been zijn, is nog een vraag. Voor de partij is ook de verkeersveiligheid in de Veerstraat en de Wilhelminalaan belangrijk. PvdA/GroenLinks wil dat fietsers ook daar voorrang krijgen op auto’s. In de onderhandelingen na de verkiezingen is de keuze van de lijsttrekker duidelijk: als alle plannen te veel geld kosten, dan staan steun en zorg voor onze kwetsbare inwoners voor de partij altijd op de eerste plaats.

Samenwerking
Op de foto staat de lijsttrekker van PvdA/GroenLinks in de Sonse bossen. Het groen is de kracht van ons dorp en maakt het een aantrekkelijke plek om te wonen. In de discussie over het groen worden de tegenstellingen volgens Joris uitvergroot: “We denken er allemaal vrijwel hetzelfde over. We vinden de bossen belangrijk.” Hij geniet van het vele groen en de partij wil zelfs investeren in uitbreiding van de natuur. Nu word ik nieuwsgierig. Als de partijen er hetzelfde over denken en er toch zo’n discussie over ontstaat, hoe gaat dat dan na de verkiezingen? Mogelijk zijn er dan acht verschillende partijen. Joris bepleit meer samenwerking en vertelt dat de kwaliteit in de gemeenteraad onder druk staat. Hoe kleiner de fracties, hoe minder je je als raadslid kunt verdiepen in een onderwerp.

Niet overwogen
Dat prikkelt me opnieuw en ik vertel Joris dat uit de interviews blijkt dat PvdA/GroenLinks en D66 vrijwel hetzelfde willen. Waarom is er dan geen lijstverbinding PvdA/GroenLinks/D66 gemaakt? Dat zou de kwaliteit dan toch verhogen. Even blijft het stil. De samenwerking tussen beide partijen is nu al erg goed en in de toekomst zou dat misschien nog wel verder kunnen gaan. Maar op dit moment hebben beide partijen een eigen, sterke achterban en is die optie niet overwogen.

Verbinding zoeken
We praten door over samenwerking in een versplinterde gemeenteraad. En dan blijkt er toch een verschil te zijn met D66. In tegenstelling tot die partij is PvdA/GroenLinks niet zo’n voorstander van een raadsbreed programma op hoofdlijnen. Dat betekent dat het college bij elk onderwerp op zoek moet naar een meerderheid in de raad en moeilijke keuzes misschien vooruitgeschoven worden. Joris denkt meer resultaat te boeken als partijen de verbinding met elkaar zoeken, ongeacht of een partij in de coalitie of in de oppositie zit. Nu is dat een probleem, en PvdA/GroenLinks wil graag dat het anders gaat verlopen. Het wordt me niet duidelijk waarom het na de verkiezingen anders zal gaan.

Helpen en inspireren
PvdA/GroenLinks wil een sociaal en groen dorp. In een versplinterde gemeenteraad wordt het moeilijk om je werk als raadslid goed te doen. De partij is blij dat partijgenoten in de regio elkaar regelmatig helpen en inspireren. De partij wordt er beter en sterker van en heeft ook nog een directe ingang naar de provinciale en landelijke politiek, om daar het geluid over dorpsoverstijgende onderwerpen, zoals effecten van Eindhoven Airport of de energietransitie, in te brengen.

In mijn volgende gesprek met José Goossens, lijsttrekker van de lokale partij Dorpsbelang, ben ik benieuwd of zij ook problemen ziet bij het kleiner worden van de fracties en hoe zij dat wil oplossen.