Het centrum van Son, geschilderd in 1938, was nog intact tot ongeveer 1960. Toen werd besloten om een brede Nieuwstraat aan te leggen op het oude tracé. Helaas… Links is nog de zijgevel van ‘De Zwaan’ te zien, met een doorkijkje naar de kerk. Daarnaast het ‘Oudhuis’ op de plaats van het huidige terras en vervolgens de oude pastorie uit 1798, die in 1964 werd afgebroken. Het leeuwtje op de voorgrond hoorde bij de befaamde dorpsherberg ‘De Gouden Leeuw’ en de lindeboom stamde uit 1510. Allemaal verdwenen en opgeofferd voor het doorgaande verkeer.
Het centrum van Son, geschilderd in 1938, was nog intact tot ongeveer 1960. Toen werd besloten om een brede Nieuwstraat aan te leggen op het oude tracé. Helaas… Links is nog de zijgevel van ‘De Zwaan’ te zien, met een doorkijkje naar de kerk. Daarnaast het ‘Oudhuis’ op de plaats van het huidige terras en vervolgens de oude pastorie uit 1798, die in 1964 werd afgebroken. Het leeuwtje op de voorgrond hoorde bij de befaamde dorpsherberg ‘De Gouden Leeuw’ en de lindeboom stamde uit 1510. Allemaal verdwenen en opgeofferd voor het doorgaande verkeer. Foto: Ingezonden

Honderd jaar Wilhelminakanaal

Algemeen

Son en Breugel - De fototentoonstelling in het Dommelhuis over honderd jaar Wilhelminakanaal is door veel mensen bekeken en heeft veel reacties opgeleverd. “Dat wisten we helemaal niet”, schreef een inwoner die pas vier jaar geleden hier was komen wonen en er meteen een aantal complimenten aan toevoegde over het prachtige Dommelhuis en de bruisende activiteiten van de vele verenigingen vermeldde. “Wat is er veel verdwenen van het oude Son”, vertelde een andere bezoeker, wijzend op een foto van het oude centrum in 1938. Henk Hutten van Erfgoedverenining Son en Breugel is samen met de andere vrijwilligers van de Erfgoedvereniging nauw betrokken bij deze fototentoonstelling.

Redactie: Adrie Neervoort

“Prachtig voor mijn kinderen en kleinkinderen om te zien hoe een kanaal dwars door het oude landschap werd aangelegd, zonder rekening te houden met de historie en het leven van vorige generaties.” Dit was volgens Hutten ook een van de reacties die hij hoorde naar aanleiding van de tentoonstelling.

Volgens hem heeft de tentoonstelling veel mensen aan het denken gezet over de geschiedenis van onze samenleving. “En dat is nou net wat onze Erfgoedvereniging bedoeld had te bereiken met deze tentoonstelling en met de uitgave van het tijdschrift Heem”.

De tentoonstelling is nog tot 2 juli te zien. De extra oplage van het tijdschrift Heem was al snel uitverkocht, maar inmiddels is Heem 2 ‘Honderd jaar Wilhelminakanaal’ voor 5 euro nog verkrijgbaar op maandagen, tussen tien en vier uur, in de heemkamer van het oude raadhuis en op de andere dagen bij Optiek Cooijmans in de Dommelstraat. In de heemkamer zijn ook nog de recente uitgaven van het tijdschrift, zoals over het Dommelhuis en het Vestzaktheater, beschikbaar.

Nieuwe plannen
Twee weken geleden deed de Erfgoedvereniging in deze krant een oproep. Nieuwe vrijwilligers werden gevraagd om het werk van de Erfgoedvereniging te komen ondersteunen. “We denken dan bijvoorbeeld aan verhalen van oudere inwoners over de verdwenen samenleving, aan lang vergeten foto’s in oude schoenendozen, aan gedachtenisprentjes (bidprentjes) uit oude kerkboeken, aan dagboeken, etc. Maar wij zijn ook op zoek naar mensen die ons werk willen ondersteunen en actief willen meewerken aan het verwerken en beschrijven van veel beeldmateriaal en het onderzoeken en beschrijven van veel archiefmateriaal”, zo legt Hutten de oproep uit.

Volgens hem zou een aanvulling van helpende handen en de al aanwezige deskundigheid heel fijn zijn. “Wij zijn aan het warmlopen voor een nieuw project ‘Historische Geografie’, waarin digitaal de contouren en de ontwikkelingen van het vroegere en het huidige Son en Breugel worden vastgelegd”.

Zo kreeg hij een vraag van een bewoner van de Sonniuswijk: “Ik woon nu vier jaar in de Sonniuswijk en wil graag meer weten over vroeger. Was het een weiland?” Het antwoord daarop is volgens eenvoudig: ”Ja, maar pas sinds ongeveer honderd jaar, want daarvoor was het heide, waar de schapen de boel kort hielden en de heideplaggen voor de potstal werden gebruikt. En misschien nog wat oorlogstuig in de grond gevonden? Nou daar kunnen we nog veel meer over vertellen, maar ook over de kadasteropmetingen en de grenzen van de percelen, de vroegere eigenaren, hun rijkdom, of beter hun armoede, want de grond was schraal en de belastingen waren hoog. Allemaal nog niet digitaal vastgelegd en dus ligt er nog wat werk”, zo geeft Hutten de werkzaamheden aan die nog gedaan moeten worden.

13 september 20.00 uur in het Dommelhuis
Ben je nieuwsgierig geworden en wil je meer weten? Vragen staat vrij, maar meewerken als vrijwilliger biedt meer perspectief.
Na de zomer, op 13 september, is er een presentatie in het Dommelhuis over het onderwerp ‘Historische Geografie’ door vrijwilligers uit Mierlo, die al langer met veel succes aan dit project hebben gewerkt.

17 september 2024: Son en Breugel 80 jaar bevrijd
De Erfgoedvereniging kijkt niet alleen achterom, maar ook vooruit. In september 2024 is het tachtig jaar geleden dat Son en Breugel werden bevrijd en er zijn plannen om dit te vieren. Daarbij denkt de Erfgoedvereniging weer aan een onderwijsproject voor de bovenbouw van onze basisscholen, dat zij eerder al gaven in 2019. Maar ook aan een fototentoonstelling en een speciale uitgave van het tijdschrift Heem. Vooral voor het onderwijsproject wil de vereniging graag hulp. Misschien een mooi project voor professionals vanuit het basisonderwijs.

Vroeg in de morgen van 19 september 1944 rolt de eerste Britse tank over de inderhaast gebouwde baileybrug, op weg naar Arnhem.
Er lag nog geen kanaal rond 1910, er waren nog nauwelijks huizen te zien ten zuiden van de Groote Beek. Wie woonden er, van wie waren die kleine percelen op de Driehoek, waarom heette de brug in Breugel de Hambrug? Vragen die in het project ‘Historische Geografie’ worden beantwoord en digitaal worden vastgelegd.
De Kanaalstraat vanuit de lucht.