De Commissaris van de Koningin over Son en Breugel (7a)

Son en Breugel - Tussen 1894 en 1928 was Mr. A.E.J. baron Van Voorst tot Voorst Commissaris der Koningin (CdK) in Noord-Brabant. Een van zijn taken was het regelmatig bezoeken van alle gemeenten in de provincie. Van die werkbezoeken hield hij nauwkeurig verslag bij. Op de website van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) kan men alle verslagen lezen. Met toestemming van het BHIC heb ik de verslagen over de zeven bezoeken aan Son en Breugel letterlijk overgenomen en waar mogelijk voorzien van opmerkingen (deze staan tussen haakjes) Nu volgt het eerste deel van het verslag van het laatste bezoek op 30 mei 1923.

Den 30 Mei 1923 bezocht ik Son en Veghel. Van de werkzaamheid van burgemeester v.d. Ven krijg ik een uitstekenden indruk: er is in Son veel gedaan; daar is veel ten goede veranderd. Het nieuw gerestaureerde Raadhuis is keurig in orde; het is een sieraad voor de gemeente, terwijl het ruim voldoet aan de daaraan in redelijkheid te stellen eischen. De secretarie is goed ingericht; er zijn thans voldoende doozen. De secretaris (= N. Dijkhoff) heeft de hulp van een gediplomeerd ambtenaar; zelf schijnt hij niet heel veel uit te voeren; maar de administratie was goed in orde.

Het ameublement in de Raadszaal werd geschonken door den ouden Heer Holleman uit Vught, later te ’s Hage; deze was in 1858 in Son getrouwd! Boven de deur van het Raadhuis is in glas en hout het wapen van Son – een zon – aangebracht. Op zolder onder de beschoten kap is zeer goed het oud archief opgesteld. Het wacht op ordening tegen dat de Rijksarchivaris daarvoor den tijd kan vinden. Geraden, hem dat archief nog eens in herinnering te brengen. In woningnood is nog niet geheel voorzien: Son bouwde 4 woningen; op de exploitatie geeft het jaarlijks f. 200 toe. Met premie van het Rijk kwamen 14 woningen tot stand. Thans wordt gebouwd zonder premie: f. 300 is te weinig voor de eischen, die het Rijk stelt. Twee gezinnen moeten op het moment verhuizen en kunnen niets vinden.

Bij candidaatstelling werden de aftredende Raadsleden herkozen. In de kiesvereeniging is alles geregeld zonder veel herrie, onder leiding van een broer van den burgemeester. De vleeschkeuringsdienst en de warenkeuringsdienst voldoen goed. Son is aangesloten bij Eindhoven. Son maakte een haven met loskade langs het Wilhelminakanaal; havenmeester krijgt 10% van de opbrengst met een minimum van f. 100. Het kanaal wordt nog niet druk bevaren: gisteren passeerden er acht schepen.

Haven en kade liggen aan den kant van Eindhoven. De Meyery (= de trammaatschappij) is voornemens daarheen een hulpspoor te leggen. Dan vervalt daarmede grootendeels het zoo hinderlijk laden en lossen van de tramwagens in de kom van Son. Maar dan kan de haven – die aan Son f. 17.000 kostte en 50 M lang is, zoodat maar één schip tegelijk aan de kade kan liggen, nog wel eens te klein blijken.

Er zijn in Son geen rijken en geen armen; de menschen moeten, alle belastingen te samen gerekend, ongeveer f. 10,- per hoofd betalen. Electrisch net is aanbesteed voor f. 27.500; het moet in September klaar zijn. Alleen de kommen van Son en van Breugel worden voorloopig aangesloten. 125 aansluitingen. De menschen krijgen 2 lichtpunten gratis. In den handel waren geen petroleumlantarens meer te krijgen!

Klik hier om uw reacties naar Frans Wilbrink te sturen  of bel naar 0499-473049.
Voor meer verhalen: www.bhic.nl/decommissarisvertelt