De Commissaris van de Koningin over Son en Breugel (6)

Son en Breugel - Tussen 1894 en 1928 was Mr. A.E.J. baron Van Voorst tot Voorst Commissaris der Koningin (CdK) in Noord-Brabant. Een van zijn taken was het regelmatig bezoeken van alle gemeenten in de provincie. Van die werkbezoeken hield hij nauwkeurig verslag bij. Op de website van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) kan men alle verslagen lezen. Met toestemming van het BHIC heb ik de verslagen over de zeven bezoeken aan Son en Breugel letterlijk overgenomen en waar mogelijk voorzien van opmerkingen (deze staan tussen rechte haken). Nu volgt het verslag van het bezoek op 16 juli 1919.

Den 16 Juli 1919 bezocht ik per auto vanuit Den Bosch de gemeenten Boxtel en Son. Twee leden van den Raad – onder wie de wakkere wethouder Van der Sanden – vielen als slachtoffer van het nieuwe kiesstelsel. Het oude raadhuis zal met Rijkssteun verbouwd worden; het werk is aanbesteed voor f. 20.000. Het nieuwe raadhuis zal er typisch uitzien. Het archief is nog niet geordend en geïnventariseerd; men wil daarmede wachten totdat het in het nieuwe raadhuis moet worden overgebracht. Men hoopt dan deskundige hulp en steun bij dat werk te verkrijgen van het Gouvernement te ’s Bosch.

Voor de exploitatie van de gemeentelijke bezittingen heeft men thans de hulp ingeroepen van het Staatsboschebeheer, 834 H.A. zijn in kaart gebracht; de helft is alleen geschikt voor boschbouw, de andere helft gedeeltelijk voor boschbouw, gedeeltelijk voor bouw- en weiland. Binnen een pr (= paar) dagen zal de Raad moeten beslissen over de grootte van het complex, dat aan het Staatsboschbeheer ter bebossching zal worden overgedragen.

Aangezien men nog eene aanlegplaats van f. 30.000 aan het Wilhelminakanaal moet maken, en men dat geld niet heeft, zou men wel gaarne een 150 H.A. verkoopen, dan bleef de gemeente toch nog eigenares van een enorm complex, waarvan de ontginning jaren en jaren zal duren. Groote klachten over waterschade, het wordt van jaar tot jaar erger.

Van de verharding van den weg naar Nunen komt voorloopig niets; de gemeente ligt in proces met den aannemer van de aarden baan; deze wordt middelerwijl zoo slecht, dat men er haast niet meer over heen kan. Het distributiebedrijf was onder burgemeester Van Grinsven een rommelzoo; de accountant wist er ook niets van te maken, ten slotte heeft gemeente Son aan v. Grinsven f. 700 betaald, en daarmede, bij wijze van accoord, diens vordering voldaan.

De wissel van de tram midden in de kom veroorzaakt groote stremming in het plaatselijk verkeer, door het vele hout, dat geladen werd; men kon zelfs niet meer het Raadhuis binnen komen. Door eene belastingverordening op het laten liggen van voorwerpen op gemeentegrond heeft men het grootste kwaad moeten keeren.
Stuur uw reacties naar Frans Wilbrink via secretaris@hkksonenbreugel.nl of bel naar 0499-473049.
Voor meer verhalen: www.bhic.nl/decommissarisvertelt