Het herenhuis van Son: Kennissen en logees (Deel 3)

Vanaf 1837 woonden Samuel van Hoven (burgemeester, secretaris en notaris van Son en Breugel) en zijn vrouw Wilhelmina Jacoba van Heusden in het grootste herenhuis van Son, nu bekend als Dommelstraat 12. Toen Samuel in 1869 stierf, bleef zijn vrouw er tot haar dood in 1895 wonen. Kleinkinderen van het echtpaar Van Hoven-Van Heusden hebben hun herinneringen aan het huis en zijn bewoners in 1935 op papier gezet. Het volledige verslag is gepubliceerd in ons tijdschrift "Heem Son en Breugel", 1991, nr. 1. Dit stukje gaat over de kennissenkring van de familie. Het zijn letterlijke citaten uit het verslag. De kleinkinderen waren net als hun ouders en grootouders protestant en goed opgeleid. In Son bevonden zij zich in een bijna volledig katholieke boerengemeenschap.

Moeder [= Wilhelmina Jacoba van Hoven] deed altijd het verhaal hoe in haar jonge jaren [dit moet circa 1850-1860 zijn geweest] in de kelderkamer een jonge man sliep, een logé, ik ben vergeten hoe hij heette, er waren nog meer logees onder andere Marie Sprenger van Eik. Op een middag zaten de meisjes te breien, Marie legde haar fijn gebreide kous met een zucht van verlichting uit de hand, ze had hem eindelijk af. Ze ging de kamer uit en de logé van de kelderkamer nam de kous, trok hem helemaal uit en lei de kluwen op de plaats waar de kous gelegen had. Marie kwam terug en zei niets. 's Avonds toen alles in rust was sloop Marie naar de kelderkamer, nam de broek weg van het jonge mensch en geholpen door moeder en wie er meer waren, tornden ze de broek geheel uit elkaar en legden de stukjes op de plaats waar ze de broek gevonden hadden. De wraak was zoet!!, het jongmensch kon niet aan het ontbijt verschijnen en zat zonder broek in zijn slaapkamer.

Eens logeerde mijn broer Eg [= Egbert Holleman] er als jong studentje en had mee genomen Jan Bake en Wouter Holleman. Natuurlijk brachten ze het grootste gedeelte van den dag op het water in de schuit door, wat ze uitgevoerd hadden weet ik niet maar ze hadden alle 3 in het water gelegen en dropen van het nat, goeie raad was duur, andere kleeren hadden ze niet bij zich. De juffrouw, die er toen was, schafte raad en gaf ieder een jas namelijk één van den langen ds Sprenger van Eijk, n.l. een gekleede jas, zoo als de dominees toentertijd droegen, één kreeg het huisjasje van onzen dikken oom Johan van Hoven aan, een derde jas werd ook nog gefourneerd en proestend kwam het stel binnen in die veel te lange en te wijde kledasie.

Met grootmoeder gingen wij naar de kerk te Nuenen of te Rooy. In Nuenen was Ds Begemann met zijn talrijke dochters, dierbare vriendinnen van moeder, behalve Polksientje, die stijl orthodox was. In Rooy was Ds Buddingh en daar dronken wij soms koffie na de preek. Op een goeden keer had mevrouw Buddingh een heele hand vol pruimen aan grootmoeder present gedaan, die alvast in de barouchette [= een gesloten rijtuig met overhuifde koetsierszit] werd gezet. Wij kregen dat in de gaten en aten met ons drieën de hele mand leeg; over de gevolgen zal ik me niet uitlaten. Grootmoeder was er niet eens boos om.

Getrouwe gasten waren de dames Redelé uit Eindhoven. Vooral Charlotte was een dierbare vriendin van moeder. Dan Ds Sprenger van Eyk [= J.J. Sprenger van Eyk (1812-1903) in die tijd predikant in Hilvarenbeek], een lange foeilelijke man met een witte stropdas om, vader van de latere minister [= J.P. Sprenger van Eyk (1842-1907)], "Roos" in de wandelgangen genaamd. Jetje Laats, een uitgedroogd menschke, nicht van Noor Kiersch/nicht van Meurs, die vlijtig zat te breien, behalve als het onweerde, omdat de breipennen den bliksem aantrokken. Jacob ten Laag die er vele weken was tot herstel van zijne gezondheid, met wien ik vele bewijzen bijeen zocht voor de stelling dat de 3 hoeken van een driehoek 180° uitmaken. Natuurlijk umke Johan, die na grootvaders dood zijne zaken afwikkelde.

Stuur uw reacties naar Frans Wilbrink (e-mail: secretaris@hkksonenbreugel.nl; tel. 0499-473049)